ام اس (MS) چیست؟
ام اس (MS) مخفف کلمه ″اسکلروز متعدد″ (Multiple Sclerosis) است. اسکلروز به معنای ایجاد جوشگاه است، و افراد دچار ام اس نواحی متعدد بافت جوشگاهی در پاسخ به آسیب عصبی است. بسته به محل ایجاد آسیب، علائم ممکن است شامل اشکالات در کنترل عضلات، تعادل، بینایی، یا حرف زدن باشد.
بیماری ms یک بیماری دستگاه عصبی مرکزی بوده و در این بیماری پوشش محافظ اعصابی که در داخل و اطراف مغز نخاع قرار دارند تخریب می شود که این خود باعث ایجاد طیف گسترده ای از علائم مثل از دست دادن کنترل عضلات ، هماهنگی بین آنها تا اختلالات بینائی می شود.
این بیماری در زنان شایعتر از مردان بوده و همچنین در نقاطی از دنیا مثل اروپای شمالی، آمریکا و کانادا نیز از شیوع بالاتری برخوردار است. همچنین افرادی که در خانواده خود بیمار مبتلا به MS را دارند، ریسک بالاتری برای ابتلا به این بیماری را نسبت به سایر افراد جامعه دارند.
با ما همراه باشید تا بدانیم:
- علت بیماری ام اس
- نشانه های بیماری ام اس (MS) چیست؟
- تشخیص بیماری ام اس
- تشخیص خانگی ام اس
- چه افرادی مستعد بیماری ام.اس (MS) هستند؟
- انواع بیماری ام اس
- ام اس خفیف
- علائم آگاه کننده
- علایم هشدار دهنده شامل
- علائم ام اس در نوجوانان
- درمان ام اس
- ورزش درمانی برای بیماران مبتلا به ام اس (MS)
- چطور از بیمارانام.اس (MS) حمایت کنیم؟
علت بوجود آمدن بیماری ام اس چیست؟
تاکنون علت ام اس مشخص نشده است ولی بنظر می رسد که بروز این بیماری ارتباطی با پاسخهای خود ایمنی داشته باشد. چیزهائی مثل یک ویروس ممکن است باعث تحریک سیستم ایمنی شده و بدن را وادار به تولید پادتنهائی کند که به اشتباه به عناصر خودی بدن حمله می کنند، در بیماری MS این پادتنها به میلین ( Myelin ) که پوشش اعصاب می باشد. حمله کرده و آنها را نابود می کنند. میلین باعث می شود که پیامهای عصبی به سرعت در طول عصب منتقل شود.
برای مشاهده بهترین دکتر ام اس در تهران می توانید بر روی متن لینک داده شده کلیک کنید.
حال اگر این ماده تخریب شود بر روی عصب نقاطی بدون میلین بنام پلاک بوجود می آید و با گسترش این پلاکها انتقال پیام عصبی در طول عصب کند شده و یا با مشکل مواجه می شود که خود باعث بروز علائم بیماری MS می شود.البته علاوه بر ویروس، محققان معتقدند که پاسخهای خود ایمنی (یعنی عملکرد دستگاه ایمنی علیه میزبان و نه یک عامل خارجی) می تواند در اثر عوامل محیطی و یا ژنتیکی نیز اتفاق بیفتد.
علایم ام اس
بیشتر بیماران در سنین ۴۰-۲۰ سال متوجه علائم بیماری MS می شوند. نوع این علائم و چگونگی پیشرفت آنها نیز بستگی به محل پلاکها در دستگاه عصبی مرکزی بیمار دارد. آسیب میلین مربوط به اعصابی که پیام عصبی را به ماهیچه ها می برند باعث ایجاد علائم حرکتی می شود ولی درگیری اعصابی که باعث انتقال حس می شوند سبب اختلال حواس مربوطه می شود.
علائم بیماری ام اس معمولاً با خستگی غیر قابل توضیح و گنگ شروع می شود و بدنبال آن ضعف کلی بدن ایجاد می شود. البته این ضعف ممکن است فقط در یک پا و یا یک دست رخ دهد. بعضی از بیماران دچار تاری دید و یا دیددوگانه ( دود بینی ) می شوند. همچنین علائمی مثل کرختی و سوزن سوزن شدن صورت، دستها و پاها، بدن، اختلال تعادل ، لرز گیجی، اختلال در بلع و یا اختلال در صحبت کردن، از بین رفتن کنترل مثانه هم در بیماری MS مشاهده می شود.
بیماران زیادی که مبتلا به MS می باشند، دچار درد مزمن هم هستند و گروه کمی از این بیماران دردهای حاد را نیز تجربه می کنند که این دردهای حاد، ناگهانی و شدید بوده و اغلب در صورت و یا ناحیه کمر ایجاد می شوند.
روند بیماری ام اس کلاً غیر قابل پیش بینی است. این بیماری دارای مرحله علامتدار و فعال و مرحله نهفته می باشد. بعضی از بیماران پس از مرحله علامتدار و فعال بیماری وارد یک مرحله نهفته طولانی می شوند که در آن علائم بسیار خفیف می باشد. ولی بعضی دیگر با وارد شدن در هر مرحله فعال، طول مدت مرحله نهفته آنها کوتاهتر و کوتاهتر می شود و یا کلاً وارد مرحله نهفته نمی شوند. این بیماران که فاز نهفته کوتاهی دارند به احتمال بیشتری دچار ناتوانی های دائمی مثل فلج می شوند.
گرما و استرس هم می توانند باعث بدتر شدن علائم بیماری شوند. بسیاری از بیماران مبتلا به MS، افسرده هم می شوند گرچه محققان مطمئن نیستند که آیا افسردگی از علائم این بیماری است و یا فقط پاسخی به یک بیماری مزمن به شمار می رود. بیماری MS بطور کلی تأثیری بر روی طول عمر بیمار ندارد.
تشخیص بیماری ام اس
پزشکان موقعی به MS مشکوک می شوند که بیمار نسبتاً جوان با علائم حرکتی و یا حسی که مرتباً حالت فعال و سپس خفته بخود می گیرد مواجه شوند. پزشکان مانند هر بیماری دیگری باید یک تاریخچه پزشکی دقیق را در کنار معاینه فیزیکی فرد قرار داده تا بتوانند به تشخیص MS نزدیک شوند.
البته برای رسیدن به یک تشخیص قطعی باید مجموعه ای از تستها را برای کنار گذاشتن سایر بیماریهای مشابه انجام داد. بهترین وسیله برای نشان دادن نقاطی از دستگاه عصبی مرکزی ( مغز و نخاع ) که میلین در آنها از بین رفته است و پلاک ایجاد شده MRI می باشد.
دکتر فوق تخصص ام اس همچنین ممکن است « آزمایشات پتانسیل برانگیخته » را که می توان روی اعصاب و حواس مختلف مثل بینائی، شنوایی ، … انجام داد، درخواست کنند. در این آزمایشات این اعصاب تحریک شده و سرعت انتقال پیام الکتریکی در آنها اندازه گیری می شود.
بیماران مبتلا به MS پاسخ کندتر و آهسته تری نسبت به تحریک اعصاب از خود نشان می دهند. پزشک همچنین ممکن است آزمایش بررسی مایع مغزی- نخاعی (که از طریق کمر این مایع گرفته می شود و بر روی آن آزمایشاتی انجام می گیرد) را درخواست نماید. مایع مغزی – نخاعی در افراد مبتلا به MS حاوی سطوح بالای پروتئین و WBC سفید بالاتر از حد معمول می باشد.
تشخیص خانگی ام اس
در صورت بروز هر گونه علائم عصبی، مشاوره با پزشک مغز و اعصاب و معاینه عصبی دقیق بهترین راه حل برای احتمال بروز بیماری ام اس است؛ چرا که بیماری ام اس از سالها قبل از پیدایش ام. آر. آی شناخته شده بود و تنها وسیله تشخیص مؤثر معاینه عصبی و شرح حال بیمار بود و پزشکان در تشخیص این بیماری بدون وجود ام. آر. آی موفق بودند.
علائم بیماری به صورت مجموعهای است از تاری دید، دوبینی، اختلال حرکتی و عدم تعادل در اندامها، ضعف اندامها، اختلالات حسی ناخوشایند، بیاختیاری ادراری و مدفوعی که الزاماً همه علائم در یک فرد دیده نمیشود و ممکن است فقط دو یا چند علامت بروز نماید.
چه افرادی مستعد بیماری ام اس (MS) هستند؟
گروه اول
ام.اس (MS) افرادی هستند فوقالعاده حساس، زودرنج و عصبی و با کمترین ناملایمات از حالت عادی خارج شده و تعادل خود را از دست میدهند.
یکی از عمدهترین علتهای این بیماری، عصبی شدن افراد است که، مهمترین دلیل آن در واقع کمبود مواد غذایی یا مواد معدنی و ویتامینها
در بدن و همچنین مواد زائد در سلولها و بافتها است. هرگاه شخص از نظر فیزیولوژی دچال اختلال شود،
از نظر سیستم عصبی نیز دچار ناراحتی روحی و روانی خواهد شد و با کمترین برخوردی، عکسالعمل نشان خواهد داد.
وقتی که تعادل املاح معدنی در بدن به هم میخورد، انسان با کمترین برخوردی عصبی میشود و همچنین کار غدد درونریز
در بدن مختل میشود. همین امر موجب میشود که ترشحات طبیعی معده مختل و اسید معده به اندازه دوبرابرحد طبیعی شود
روزانه معده یک انسان بالغ حدود دو لیتر اسید کلریدریک ترشح میکند که در هضم غذا نقش اصلی را ایفا میکند.
وقتی فردی عصبی میشود، این مقدار اسید به دو برابر حجم واقعی و طبیعی خود میرسد که در واقع روزانه چهار لیتر
اسید معده که فوقالعاده قوی است، ترشح میشود.
اختلال در غدد درونریز موجب میشود که سیستم داخلی بدن به هم ریزد و انسان از حالت تعادلی روحی و روانی خارج شود.
پس میتوان نتیجه گرفت بهترین راهکار درمانی که در زمینه پیشگیری از بیماری ام.اس نیزبرای این گروه مؤثر خواهد بود،
پرهیز از بروز تنش در مناسبات بینفردی و سعی در کنترل احساسات و عواطف شخصی است .
افراد زودرنج و حساس باید تلاش کنند تا تفسیر خود را از موقعیتهای اجتماعی بهگونهای تغییر دهند تا کمترین فشار روانی بر آنان وارد شود.
گروه دوم
از دیدگاه طب سنتی شامل افرادی است که از نظر ژنتیکی دارای طبع سردی هستند و مدام از غذاهای سرد
(غذاهایی با PH اسیدی) به حد وفور استفاده میکنند و علاقه زیادی به خوردن ترشی، سرکه، تمر هندی، ماست، قرهقروت و امثال آن دارند.
افرادی که دارای چنین طبعی هستند، اگر در مورد غذای مصرفی روزانه خود دقیق نباشند،
بیشتر در معرض بیماری ام.اس قرار میگیرند.عموماً در بیماران مبتلا به ام.اس، PH خون گرایش به حالت اسیدی دارد
و اگر این حالت بر اثر نوع تغذیه تکرار شود، بیمار در معرض حملات مداوم قرار خواهد گرفت و حال بیمار به مرور رو به وخامت خواهد رفت.
جالب توجه اینکه این نوع بیماران علاقه وافری به مصرف غذاهای دارای حالت اسیدوز نشان میدهند، مانند:
ماست، بستنی، ترشی، تمر هندی، ماهی و امثال آن.
اینگونه بیماران باید از مصرف غذاهای اسیدی دوری جویند تا بدین وسیله از پیشرفت بیماری جلوگیری به عمل آورند.
برای پیشگیری از این بیماری در سایر افراد نیز میتوان مصرف متعادل مواد غذایی بهویژه اجتناب از مواد غذایی اسیدی را توصیه کرد.
انواع بیماری ام اس
شاید بتوان گفت دو بیمار ام اس را نمیتوان یافت که چگونگی شروع و ادامه بیماری شان شبیه هم باشد ولی در کل بیماری ام اس را میتوان به چهار دسته اصلی تقسیم کرد.
1-ام اس خوشخیم (Benign MS)
که در این نوع فقط تعداد کمی حمله رخ میدهد که این حملات نیز معمولا با بهبودی کامل همراه است. این نوع اماس در طی زمان بدتر نمیشود و معمولا موجب هیچ ناتوانی ماندگاری نخواهد شد.
2- نوع عود کننده و فردکش یابنده (Relapsihg Remitting MS )
که اکثر مبتلایان بیماریشان را با همین نوع آغاز میکنند و به این صورت است که در آنها هر حمله بیماری، یک دوره آرام در پی دارد که بیماران در این مدت مشکلی ندارند، حملهها نیز معمولا غیر قابل پیشبینیاند.
3- نوع پیشرونده ثانویه (Secondary Progressive MS )
این دسته میتوان ادامه نوع قبلی دانست یعنی پس از چندین سال حمله و آرامش بیمار به حدی میرسد که بدون وجود دورههای واضحی از حمله با گذشت زمان ضعیفتر میشود.
4- نوع پیشرونده اولیه (Primary Progressive)
در این نوع بیماری هرگز حالتهای عود یا فروکش را ندارند و از همان حالت ممکن است هر زمانی متوقف شود یا همچنان بدتر شود.
مطالعه مرتبط: تشخیص ام اس با نوار عصب و عضله
ام اس خفیف
بیماری ام اس همراه با علائم غیر قابل پیش بینی و با شدت های متفاوت ظاهر می شود. برخی از مبتلایان دچار خستگی و کرختی می شوند، در حالی که در برخی موارد ام اس باعث فلج شدن، نابینایی و اختلال در عملکرد مغز می شود.
به طور تقریبی بیماری ام اس 3/2 میلیون نفر را در دنیا تحت تاثیر قرار داده است. به گفته انجمن ملی ام اس، زن ها دو برابر مردها تحت تاثیر ام اس قرار می گیرند همچنین سابقه خانوادگی نیز یکی از فاکتورهای اصلی تحت خطر بودن است. رایجترین علائم ام اس خفیف عبارتند از :
- مشکل بینایی
- احساس سوزش و کرختی
- درد و گرفتگی عضلانی
- ضعف و خستگی
- ایجاد مشکل در حفظ تعادل یا سرگیجه
- مشکلات مربوط به مثانه
- اختلال عملکرد جنسی
- مشکل شناسایی
علایم آگاه کننده
تقریباً ۸۰درصد مبتلایان در مرحله اولیه ام اس، دچار ضعف عضله غیرقابل توضیح میشوند که از پاها آغاز میشود. فرد هم شاید احساس سوزن سوزن شدن و بیحسی همراه با خستگی مفرط کند. این خستگی اغلب ناگهانی خودش را نشان میدهد و قبل از بهبود پیدا کردن ماهها با فرد میماند.
هر هفته برای تعدادزیادی از مردم بیماری ام اس تشخیص داده میشود. هم اکنون تقریباً ۲٫۵ میلیون نفر در سراسرجهان به این بیماری ناتوانکننده مبتلا هستند.
ام اس یک بیماری التهابی مزمن سیستم مرکزی عصب است و زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به ماده چربی محافظ که از فیبرهای عصبی در مغز و ستون فقرات محافظت میکند، حمله ورمی شود.به گزارش سایت Prevention، هرکسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود اما زنان دو برابر مردان در معرض خطر قرار دارند.
این بیماری اغلب بین ۱۵تا ۶۰ سالگی تشخیص داده میشودواحتمال ابتلا با داشتن سابقه این بیماری یا بیماری های زمینه ای دیگر یا اختلالات خود ایمنی در خانواده افزایش می یابد.
داشتن سابقه بیماری مونونوکلئوز -که یک بیماری عفونی ویروسی است و دستگاه تنفسی و لنفاوی را درگیرمی کند و معمولاً بیشترنوجوانان و بزرگسالان سیگاری را مبتلا میکند – این خطر را نیز افزایش میدهد. باید دانست که علایم این بیماری در مرحله اولیه عود وسپس فروکش می کند. گاهی در فرد ماهها یا حتی سالها هیچ نشانه ای از بیماری مشاهده نمی شود.
علایم هشداردهنده
- درد و اسپاسم عضلات : مبتلایان به بیماری ام اس اغلب دچار درد بیامان پا، خشک شدن عضلات و اسپاسم می شوند. به گفته انجمن ملیام اس در آمریکا، ۵۵درصد مبتلایان درمرحلهای از زندگی دچار درد زیادی میشوند.
علایم بیماری در زنان بیشتر از مردان است. - دوبینی و مشکلات بینایی : ضعیف تر شدن دید میتواند صرفاً به دلیل خیره شدن طولانیمدت به صفحه رایانه یا بالا رفتن سن باشد. اما در برخی موارد نشانه ام اس است چون این بیماری میتواند باعث ملتهب شدن اعصاب بینایی شود. در صورت تار شدن دید یا حملههای دوبینی شدید بهتر است با پزشک مشورت کنید.
- مشکل حافظه :ازآن جایی که ام اس روی سیستم عصبی تاثیر میگذارد، بروزمشکلات شناختی غیرمعمول نیست. احتمال رخ دادن اشتباهات در گفتار، حافظه، سختی در نظم بخشیدن به کارها یا کوتاه تر شدن دامنه توجه هم وجود دارد.
- بااینحال تنها ۵تا۱۰ درصد از افرادی که بیماری ام اس آن ها تشخیص داده شده است دارای مشکلات شناختی هستند که به طور چشمگیری میتواند روی زندگی روزمره آنها تاثیر بگذارد.
- مشکل مثانه: مشکل نگه داشتن ادرارتنها نشانه پیری یا عارضه بعداززایمان در خانم ها نیست. خوب است بدانید گاهی علایم ام اس شامل تکرر ادرار، تمایل شدید دفع ادرار یا بیاختیاری و اختلال عملکرد جنسی است.
علائم ام اس در نوجوانان
شایع ترین سن بیماری ام اس بین سنین 20 تا 40 سالگی بوده و بیش از 70 درصد از بیماران در این سنین قرار دارند. افراد جوان که بدون علت خاصی دچار علائم بالینی نظیر ضعف دست و پا ، اختلالات حرکتی، کاهش بینایی، دوبینی، سرگیجه و از دست دادن تعادل می شوند حتما باید به متخصص نورولوژیست مراجعه کنند تا آزمایش های مربوطه و (MRI) برای آن ها صورت گیرد.
به گفته دکتر محمدمهدی ناصحی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ،سن بروز بیماری MS را در سنین جوانی به بالا رفته و خاطرنشان کرد2 تا 5 درصد موارد مبتلا به این بیماری در سنین کمتر از 16 سالگی درسنین کودکی و نوجوانی
مشاهده شده است.
معاون پژوهشی مرکز تحقیقات اعصاب کودکان بیمارستان مفید با ابراز تاسف از اینکه بیماری MS در کودکان پیشرونده است، یادآور شد: این بیماری در سنین کودکی و نوجوانی در وضعیت بهبود یابنده و یا عود کننده مداوم همراه است که این امر می تواند در کودکان ایجاد ناتوانی کند.
ناصحی با تاکید بر ضروت تشخیص و درمان زودرس این بیماری در کودکان مبتلا، تشخیص زودهنگام آن را منجر به پیشگیری از ناتوانی های بعدی دانست.
وی افزود اینکه آیا عوامل محیطی در بروز این بیماری در کودکان نقش دارد و یا سایر عوامل، مشخص نیست؛ ولی بررسی های ما نشان می دهد که در سال های اخیر تعداد کودکان مبتلا به بیماری MS نسبت به سال های گذشته بیشتر شده و شیوع آن نگران کننده است.بر اساس آمارهایی که تاکنون به دست آورده ایم، در شهرهای تهران و اصفهان شیوع این بیماری بیشتر است.
درمان ام اس
در حال حاضر هیچ درمان کاملی برای MS وجود ندارد، اما تعدادی از درمانها میتوانند احساس و عملکرد شما را بهبود ببخشند.
پزشک شما همچنین ممکن است داروهایی را تجویز کند که ممکن است روند بیماری را تسکین دهد، از حملات جلوگیری کند یا آنها را درمان کند، علائم شما را تسکین دهد یا به شما کمک کند که استرستان را مدیریت کنید که چطور با این بیماری روبرو شوید.
مطالب مرتبط: بهترین متخصص داخلی مغز و اعصاب در تهران
دکتر شما ممکن است استروئیدها را به شما بدهد تا حملات MS شما کوتاه تر و کمتر تشدید شود. شما همچنین می توانید از داروهای دیگر مانند شل کننده های عضلانی، آرام کننده ها یا سم بوتولینوم (بوتاکس) برای کاهش اسپاسم عضلانی و درمان برخی از علائم دیگر استفاده کنید.
یک فیزیوتراپ می تواند تمریناتی را به شما آموزش دهد که قدرت و تعادل شما را حفظ می کند و به کاهش خستگی و درد شما کمک می کند.
یک درمانگر حرفه ای می تواند راه های جدیدی برای انجام وظایف خاصی به شما آموزش دهد تا هم کارتان راحت تر شود و هم مراقبت از خودتان را آسان تر کند. اگر در هنگام راه رفتن به مشکل برخوردید، استفاده از یک عصا، واکر یا پشتبند میتواند به شما کمک کند راحت تر راه بروید.
همراه با درمان، شما می توانید چیزهای دیگر برای کاهش علائم MS خود را انجام دهید. ورزش منظم و جلوگیری از گرمای بیش از حد برای افزایش انرژی خود را. درباره یوگا برای کاهش خستگی یا استرس از دکتر خود سوال کنید.
مراقب سلامت احساسی خود باشید. خوب است که از خانواده، دوستان و یا مشاور برای کمک به کاهش هر گونه استرس یا اضطراب که ممکن است احساس کنید، یاری بخواهید. گروه های پشتیبانی نیز در مکان های زیادی برای ارتباط با دیگر افرادی که با بیماری MS دست و پنجه نرم می کنند وجود دارند.
ورزش درمانی برای بیماران مبتلا به ام اس (MS)
- ایروبیک یا ورزشهای هوازی در گذشته عقیده بر این بود که ورزش سبب تشدید خستگی و ضعف عضلات در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس میشود اما تحقیقات اخیر نشان دادهاست که انجام ورزشهای هوازی، سبب بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش علایمی مانند خستگی و ضعف میشود.
- تمام حرکات یا ورزشهایی که سبب افزایش ضربان قلب و سرعت تنفس شود هوازی محسوب میشود. انجام ۱۵ دقیقه ورزش هوازی در روز مطلوب است. اگر با انجام ورزشهای هوازی زود خسته میشوید میتوانید حرکات را به سه بخش پنج دقیقهای در طول روز تقسیم کنید.
- حرکات کششی
ورزش یوگا که ترکیبی از نفس کشیدن و حرکات آرام کششی است، میتواند بدن را آرام کند. بسیاری از بیماران که دچار سفتی عضلانی یا کاهش دامنه حرکات
بودند، با انجام یوگا بهبودی خوبی را تجربه کردند.
- تمرین با وزنه تمرین با وزنه و دستگاههای بدنسازی از گزینههای پیشنهادی است. توصیه میشود درابتدا تمرین را با وزنههای سبکتر یا حتی بدون وزنه شروع کنند. همچنین تمرین سنگین که امکان انجام آن در یک روز نیست، تقسیم شود مثلاً روز اول فقط تمرین عضلات بالاتنه و روز بعد تمرین عضلات پایینتنه انجام شود.
- پیلاتس این ورزش نیز مانند یوگا دارای تمریناتی است که سبب تقویت جسمانی و روانی میشود و به تازگی در بین بیماران رواج پیدا کردهاست.
- حوضچه آب خنک ورزش در آب خنک برای بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس ایدهآل است. آب مانع از گرم شدن بدن میشود و این امکان را به آنها میدهد تا یک سری از فعالیتهایی را که درمحیط خشکی قادر به انجام آنها نیستند، انجام دهند. به کار بردن جلیقه نجات و تخته شنا میتواند گزینههای کمکی مناسبی برای بیماران باشد.
چطور از بیماران ام اس (MS) حمایت کنیم؟
محرم اسرار و مشکلات بیمار باشید و گاهی اجازه دهید با شما درد دل کند و مشکلاتش را بازگو نماید. کمترین فایده این کار، سبک شدن و آرام شدن اوست. علاوه بر این شما با مشکلات او آشنا می شوید و سعی می کنید آنها را برطرف نمایید.
اگر چه درمانی برای بیماری ام اس وجود ندارد، اما راه مناسبی که برای کمک به این بیماران وجود دارد این است که همیشه در دسترس آنها باشیم و آنها را تنها نگذاریم. اگر چه ممکن است معلولیت آنها جزئی باشد و بتوانند از پس کارهای روزانه خود برآیند، اما بروز حملات عصبی به آنها خبر نمی دهد و اگر این بیماران خود را در شرایط حمله تنها و ناتوان ببینند، شرایط روحی شان آسیب می بیند و ممکن است خیلی زود بیماری، آنها را از پا درآورد.
بنابراین سعی کنید در دسترس بیمار باشید و او را تنها نگذارید. در صورت لزوم برایش پرستار بگیرید و کارهای سخت را به او نسپارید. شرایط منزل را طوری فراهم کنید که سرشار از صمیمیت باشد و کمترین استرسی به بیمار وارد نشود، چون استرس بیماری را بدتر می کند. از کم هزینه ترین چیزها برای بهبود شرایط او استفاده کنید، مثل خندیدن و شاد بودن.