متخصص طب اورژانس

متخصص طب اورژانس کیست؟

متخصص طب اورژانس (emergency meddicine specialist) یا تخصص در پزشکی اورژانس یکی از تخصص‌های نسبتاً جدید پزشکی است که حیطه فعالیت‌های آن در زمینه بیمارانی است که نیازمند اقدامات فوری فوریت‌های پزشکی بوده و باید هر چه سریعتر تحت درمان قرار گیرند.

ارائه خدمات پزشکی در بیماران مراجعه‌کننده به اورژانس‌ها، در نظام سلامت جامعه اهمیت خاصی دارد.علی‌رغم پیشرفت طب در سالیان اخیر و بالندگی رشته‌های تخصصی و فوق تخصصی،متأسفانه کیفیت خدمات اورژانس بهبود قابل توجهی نداشت. ایده ایجاد رشته طب اورژانس برخاسته از چنین مشکلاتی بوده‌است.برخلاف بسیاری از رشته‌ها که وسعت اطلاعات علمیو کشفیات جدید باعث بوجود آمدن آن‌ها شد، طب اورژانس تنها در پاسخ به تقاضا ونیازهای بهداشتیجامعه شکل گرفت.

وظایف پزشک اورژانس

متخصصین طب اورژانس عمدتاً در بخش اورژانس فعالیت می‌کنند و اطلاعات و مهارتهای زیادی در تمام اورژانسهای رشته‌های مختلف دارند . بطور مثال یک متخصص طب اورژانس می‌تواند مثل یک متخصص بیهوشی راه هوایی را اداره کند، مثل یک متخصص قلب سکته قلبی و انواع نامنظمی‌های آهنگ قلبی را درمان کند، مثل یک جراح لوله سینه‌ای، شالدون (لوله کوچک انعطاف پذیر که در داخل رگ بیماران دیالیزی کار گذاشته می‌شود) وکاتتر(لولهٔ نرم و انعطاف پذیر) مرکزی تعبیه نماید، مثل یک ارتوپد شکستگی‌ها و دررفتگی هارا درمان کند(به شرطی که عمل جراحی نیاز نداشته باشد)، مثل یک متخصص گوش ، حلق ، بینی  خونریزی‌های بینی را اداره نماید و مثل یک متخصص داخلی اورژانسهای این رشته را اداره نماید.

مهارتهای گسترده تر

دیگر مهارتهایی که متخصص طب اورژانس در طول دوره تحصیل خود به عنوان رزیدنت طب اورژانس کسب می‌کنند و معمولاً مختص این رشته تخصصی هستند عبارتند از : درمان بیماران دچار آسیب‌های چندگانه(مثل شکستگی استخوان‌ها + پارگی اعضاء داخلی بدن و شوک )، درمان بیماری‌های محیطی (چون گرما زدگی، سوختگی، برق گرفتگی و …)، برخورد با مسمومیتها، اداره بیمار نیازمند احیا قلبی ریوی و اداره بحران، درمان قربانیان حوادث هسته ای، میکروبی و شیمیایی و …..

همچنین متخصصان طب اورژانس مهارتهای ویژه‌ای در امور مدیریتی اورژانس دارند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: مدیریت بخش اورژانس، طراحی فضای فیزیکی  بخش اورژانس، مدیریت بحران در سطح بیمارستان و نیز در سطح جامعه، مدیریت و طراحی اورژانس پیش بیمارستانی.

متخصصان طب اورژانس علاوه بر نظارت بر شرایط بیمار طی حضور در اورژانس توانایی درمان موارد اورژانسی بیمار یا شناسایی علت یا علل اصلی مولد علائم بیمار را نیز دارد که این توانایی‌ها، هم رسیدگی به بیمار و هم شرایط بستری یا ترخیص بیمار را تسریع می‌کند. بسیاری از بیماران بستری در اورژانس با مراقبت‌های اولیه بهبود می‌یابند و عده‌ای تنها نیازمند بررسی اولیه و پیگیری در سرویس تخصصی هستند و بیماری‌شان موردی نیست که لازم به بستری فوری باشد. حال با توجه به امکانات محدود اورژانسی نسبت به جمعیت موجود در کلانشهرها، رسیدگی به وضعیت اورژانس‌ها و تعدیل نیروی انسانی شاغل، استاندارد کردن وسایل، ارتباط اورژانس با دیگر بخش‌ها و تعیین تکلیف بیماران ویزیت شده این گروه تخصصی است. مسوولیت آموزش پرستاران اورژانس، پرسنل اورژانس پیش‌بیمارستانی(۱۱۵) و بالا بردن آگاهی مردم در برخورد با سوانح و حوادث پزشکی و حتی بلایای طبیعی برعهده گروه طب اورژانس است.

بازار کار برای متخصصین طب اورژانس

نقش مهم دکتر اورژانس در مراکز درمانی در خصوص درمان بیماران‌ باید جدی گرفته شود.یکی ازمهمترین کارهای اختصاصی متخصصین طب اورژانس مدیریت بیماران پیچیده مثل تصادفات است که مریض ممکن است همه مشکلات حاد ازجمله احتیاج به راه هوایی مطمئن ، شکستگی و دررفتگی،شوک، خونریزی و آریتمی قلبی…را همراه هم داشته باشد که فقط یک متخصص طب اورژانس می‌تواند همه این موارد را همزمان مدیریت کند.

از آنجا که با وجود متخصصین طب اورژانس هزینه‌های درمانی ونیازبه اتاق عمل کمتر می‌شود، به دستورالعمل‌های قوی‌تری از وزارت بهداشت برای جذب این نیروها در بیمارستان‌ها احساس می‌شود.آماردقیقی در خصوص میزان افراد شاغل در این رشته در دسترس نیست اما درصورت توزیع صحیح و برآورده شدن مشکلات آنها ،خیلی ازمراکز بیمارستانی می‌توانند مجهز به این متخصصین باشند. از آنجائی‌که این متخصصین بصورت شبانه روز در بیمارستان هستند و با مطب زدن این قشر خیلی از توانمندی‌هایی که درطی دوره تخصصی کسب کرده‌اند هرز می‌رود، لزوم استخدام متخصص طب اورژانس در مراکز بیمارستانی چالش بزرگی است که این قشر بتواند با علاقه‌مندی و اعتماد به نفس بیشتر به حل مشکلات مردم بپردازد و جامعه از توانمندی‌های آنها بیشتر بهره‌مند شود.

دوره طب اورژانس در ایران

ضرورت راه اندازی این رشته در ایران در سال ۱۳۷۵ مورد تصویب نشست شورای آموزش پزشکی و تخصصی کشور قرار گرفت. ابتدا در سال ۱۳۷۹ راه اندازی این رشته به عنوان یک برنامه راهبردی در سطح  وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی مطرح گردید و در پی آن دانشگاه علوم پزشکی ایران با دریافت مجوز رسمی از شورای گسترش دانشگاه‌ها، رسالت تربیت اولین دوره تربیت دستیاران طب اورژانس را بر عهده گرفت بالاخره در سال ۱۳۸۰ اولین گروه آموزشی طب اورژانس دردانشگاه علوم پزشکی  ایران و در بیمارستان رسول اکرم با همت دکتر علی بیداری که می‌توان از او به عنوان پدر طب اورژانس ایران نام برد شکل گرفت و تربیت دستیار تخصصی طب اورژانس برای اولین بار آغاز شد.

طول دوره طب اورژانس 36 ماه منظور گردید و فارغ التحصیلان در سال ۱۳۸۳ در دودانشگاه علوم پزشکی تهران  (مدیریت گروه دکترحسین اصل سلیمانی) و شهیدبهشتی(مدیریت گروه، دکتر کریمان) گروههای آموزشی طب اورژانس را تشکیل دادند و فارغ التحصیلان بعدی در دانشگاه‌های علوم پزشکی تبریز، اصفهان، مشهد، اهواز (مدیریت گروه دکتر آرش فروزان)، بندرعباس، کرمانشاه، گیلان، مازندران، کرمان، دانشگاه علوم پزشکی ارتش و بقیهالله جذب شدند تا مقدمات ایجاد بخش آکادمیک طب اورژانس را فراهم سازند.

نیاز یه متخصص طب اورژانس

با افزایش تعداد متخصصان طب اورژانس نیاز به یک تشکل علمی و صنفی که نماینده حقوقی و علمی آنان باشد احساس شد و در نهایت در سال ۱۳۸۴ انجمن علمی طب اورژانس ایران پایه‌گذاری شد. از سال ۱۳۸۴ انجمن طب اورژانس تقریباً هر ساله کنگره‌ای را به منظور معرفی دستاوردهای علمی و پژوهشی در تمام زمینه‌های مراقبتهای اورژانس پیش بیمارستانی، بیمارستانی و بلایا (Disaster) برگزار مینماید. نخستین کنگره در آذر ۸۴ با شرکت میهمانانی از خارج از کشور برگزار شد. کنگره دوم در خرداد ۸۶ و کنگره سوم در آذر ۸۷ برگزار گردید.انجمن طب اورژانس چهارمین کنگره خود را در دیماه سال ۱۳۸۸ برگزار نمود.

درآمد متخصص طب اورژانس

باتوجه به توانایی‌های گسترده متخصصین طب اورژانس ضرورت این رشته درهمه کشورها مشخص شده است و بیماران در بیمارستاهای فوق سردرگم نمی‌شوند و به نیازهای تشخیصی درمانی آنها سریعا پاسخ داده شده و مشکلات اورژانسی بیماران برطرف می‌شود همچنین بیماران جهت ادامه درمان به بخشهای مربوطه یا icu یاccu فرستاده می‌شوند.

با وجود متخصصین طب اورژانس هزینه‌های درمانی ونیازبه اتاق عمل کمتر می‌شود، به دستورالعمل‌های قوی‌تری از وزارت بهداشت برای جذب این نیروها در بیمارستان‌ها احساس می‌شود.

از آنجائی‌که این متخصصین بصورت شبانه روز در بیمارستان هستند و با مطب زدن این قشر خیلی از توانمندی‌هایی که درطی دوره تخصصی کسب کرده‌اند هرز می‌رود، لزوم استخدام در مراکز بیمارستانی چالش بزرگی است که این قشر بتواند با علاقه‌مندی و اعتماد به نفس بیشتر به حل مشکلات مردم بپردازد و جامعه از توانمندی‌های آنها بیشتر بهره‌مند شود.

درمورد درآمد متخصصین طب اورژانس باید گفت : با توجه به اینکه محل اشتغال این پزشکان در بیمارستان میباشد و عملا نمیتوانند در مطب کسب درآمد داشته باشند در حال حاضر میزان درآمد کمتری از دیگر پزشکان برای ایشان متصور است.اما با گسترش این رشته پتانسیل افزایش درآمد خوبی برای این رشته پزشکی وجود دارد ، کما اینکه در میانگین جهانی با 345 هزار دلار درآمد سالیانه ( درآمد ماهیانه متخصص طب اورژانس حدود 30 هزار دلار ) جز رشته های پر درآمد پزشکی محسوب میشود.