باید و نبایدهای دندانپزشکی کوکان

متخصص دندانپزشکی کودکان کیست؟

متخصص دندانپزشکی کودکان (pediatric dentistry ) یکی از رشته های تخصصی دندانپزشکی است که هدف آن پیشگیری و درمان بیماریهای دهان و دندان از دوره نوزادی  تا نوجوانی می باشد. کودکان نیازمند مراقبتهای ویژه (ناتوانی ذهنی، اوتیسم، فلج مغزی و…) نیز توسط متخصصین این رشته درمان می‌شوند. با دکتر پیج همراه باشید تا بدانیم که :

• تحصیلات یک متخصص دندانپزشکی کودکان چیست؟
• اولین ویزیت دندانپزشکی اطفال بایستی چه زمانی انجام شود؟
• چگونه یک دکتردندانپزشک کودکان خوب پیدا کنم؟
• دانستنی های مهم برای والدین
• دندانهای شیری و دائمی
• نکات مهم برای همکاری کودک با متخصص دندانپزشکی کودکان
• متخصص دندانپزشکی کودکان و بیهوشی
• فضای مناسب دندانپزشکی کودکان

دندانپزشکی کودکان شامل دانش و اعمالی می باشد که به معالجه و پیشگیری از بیماریهای دهان و دندان در محدوده سنی ۳ تا ۱۲ ساله می پردازد. آشنایی با بهداشت دهان و دندان و استفاده از روشهای بهداشتی از زمان رویش اولین دندان شیری کودک یعنی از حدود ۶ ماهگی به بعد کودک، برای والدین اهمیت زیادی دارد.

همچنین نگهداری از دندان های شیری و آگاهی از زمان رویش و افتادن دندان های شیری و دندان دائمی کمک فراوانی به سهیم کردن والدین در حفظ و نگهداری دندان های شیری کودک خواهد داشت . امکان اولین ویزیت دندانپزشکی پس از رویش اولین دندان های شیری کودک، یعنی در سن یک سالگی امکان پذیر می باشد. آگاهی اولیای کودک در حذف عادت هایی همچون مکیدن انگشت، خوردن پستانک، جویدن ناخن و تنفس از راه دهان به مدت طولانی، در تشویق کودکان مؤثر است.

تحصیلات یک متخصص دندانپزشکی کودکان

هدف متخصص دندانپزشکی کودکان پیشگیری و درمان بیماریهای دهان و دندان از دوره نوزادی  تا نوجوانی می باشد. کودکان نیازمند مراقبتهای ویژه (ناتوانی ذهنی، اوتیسم، فلج مغزی و…) نیز توسط متخصصین این رشته درمان می‌شوند.

در طی دوره ۳ ساله  آموزش تخصصی ، فرد با  انجام درمان های پیشرفته و تخصصی دندانپزشکی کودکان وگذراندن واحد های اختصاصی تئوری وعملی از جمله پزشکی کودکان، روانشناسی کودک  ومراحل رشد روانی کودک، ارتودنسی پیشگیری ومداخله ای ، درمان کودکان نیازمند مراقبتهای خاص، درمان های دندانپزشکی تحت آرامبخشی وبیهوشی و… با ارایه مقالات تحقیقاتی مختلف و  دفاع از رساله تخصصی، گواهینامه تخصصی دندانپزشک متخصص کودکان را دریافت مینماید .

در نهایت با شرکت در آزمون بورد تخصصی موفق به اخذ مدرک بورد تخصصی دندانپزشکی کودکان (دانشنامه تخصصی) می گردد.
ذکر کلماتی همچون دندانپزشک کودک ونوجوان، کلینیک دندانپزشکی کودکان و… نشانه متخصص بودن دندانپزشک نمی باشد.

اولین ویزیت دندانپزشکی اطفال بایستی چه زمانی انجام شود؟

بهترین زمان برای معاینه دندان های کودکان زمانی است که اولین دندان کودک شروع به رویش می کند.در صورتی که کودک از زمان اولین رویش دندان تحت معاینه و نظارت دندانپزشک اطفال قرار گیرد،

اگر دچار ناهنجاری فکی یا دندانی باشد در سنین کم پیشگیری و درمان شده و در بزرگسالی نیاز به درمانهای پیچیده ندارند.

شاید این زمان برای نخستین ویزیت زود به نظر برسد اما از همین سنین پایین کودک با دندانپزشکی اطفال آشنا شده و آموزش های رفتاری مناسب برای رفتن به دندانپزشکی را پیدا می کند. . از جمله خدماتی که متخصص دندانپزشکی اطفال می تواند به شما ارائه بدهد شامل درمان دندان کودکان، عصب کشی دندان کودک، فلورایدتراپی، ترمیم پوسیدگی دندان کودک، درمان کودکان غیر همکار و مضطرب، ارتودنسی کودکان، روکش دندان شیری، فلورایدتراپی و شیار پوش دندان کودک می باشد

چگونه یک دندانپزشک کودکان خوب پیدا کنم؟

برای پیدا کردن یک دندانپزشک اطفال خوب، والدین معمولا نمی‌دانند چه نکاتی را باید مد نظر قرار دهند.

به غیر از موارد اورژانسی، بهتر است اولین مراجعه کودک به دندانپزشک فقط برای یک معاینه (چکاپ) عادی باشد و اقدامی روی دندان‌های او انجام نشود. در نتیجه شما می‌توانید بسنجید که رفتار و تعامل دندانپزشک با کودک شما به چه شکل می‌باشد.

ابتدا جویای پیشنهادات دوستان و خانواده خود شوید. در وب سایت‌ها و منابع مرجع جستجو کرده و لیست متخصص دندانپزشکی اطفال نزدیک به محل خود را پیدا کنید. به وب سایت آنها مراجعه کنید و مطمئن شوید تخصص آنها  دندانپزشک متخصص کودکان می‌باشد.

متخصص دندانپزشکی کودکان ، از طریق مهرپزشک، تابلو و  پروانه مطب پزشک  قابل شناسایی می باشد. وجود کلمه متخصص در تابلو یا مهر پزشک  و ذکرعنوان دانشنامه تخصصی کودکان در پروانه مطب نشان دهنده تخصص دندانپزشک می باشد. ذکر کلماتی همچون مختص، دندانپزشک کودک ونوجوان، کلینیک دندانپزشکی کودکان و… نشانه متخصص بودن دندانپزشک نمی باشد.

اقدامات قابل انجام به صورت خلاصه موارد زیر می‌باشد:

• از دوستان و آشنایان بپرسید و پیشنهاد بگیرید
• اگر پزشک خانوادگی دارید از پزشک خود پرس و جو کنید و از او بخواهید کسی را معرفی کند
• در بانکها اطلاعاتی یا منابع معتبر جستجو کنید
• مطمئن شوید دندانپزشکی که در نظر گرفته‌اید، دوره تخصصی دندانپزشکی اطفال را گذرانده باشد.

دانستنی های مهم برای والدین

هر فردی در طول زندگی خود دو سری دندان دارد (دندانهای شیری و دائمی) که نقش مهمی در جویدن و تغذیه، حفظ زیبایی چهره و لبخند ، تلفظ صحیح کلمات و سلامت روحی و روانی دارند.
دندانهای شیری از ۶ ماهگی تا ۳ سالگی در دهان رویش می کنند. از سن ۶ تا ۱۲ سالگی به مرور این دندانها می افتند و بجای آنها دندانهای دائمی رویش می یابند و در صورت مراقبت صحیح تا پایان عمر در دهان باقی می مانند.برخی والدین بدلیل عدم مراقبت کافی باعث پوسیدگی زودرس، عفونت، آبسه دندان ودر نهایت از دست رفتن دندان های شیری حتی در سنین ۴-۳ سالگی میشوند و این مشکلات میتواند دندانهای دائمی و فضای انها را تحت تاثیر قرار دهد.

به عبارتی سلامت دندانهای دائمی در گرو حفظ و مراقبت از دندانهای شیری است. خوشبختانه امروزه براحتی روش‌های درمانی مختلف از درمان ساده روی یونیت دندانپزشکی گرفته تا درمان تمام دندان‌ها در یک جلسه از طریق بیهوشی عمومی در کودکان امکانپذیر است.

دندانهای شیری و دائمی

تعداد دندان های شیری ۲۰ عدد ولی تعداد دندان های دائمی ۳۲ عدد است. پس تنها ۲۰ عدد از دندان های دائمی جایگزین شونده هستند و ۱۲ عدد باقیمانده با رشد فک، پشت دندان های آسیای شیری رویش می یابند. اولین دندانهای دائمی که در دهان رویش می یابند عبارتند از:

۲ دندان جلویی فک پایین و آسیاهای اول (که در انتهای هر فک و بلافاصله پشت آخرین دندان شیری رویش می یابند). زمان رویش این دندان های دائمی به طور میانگین ۶ سالگی است.
پس، این دندان ها را با دندان های شیری اشتباه نگیریم.

نکات مهم برای همکاری کودک با متخصص دندانپزشکی کودکان

1. بهتر است در مراجعات اولیه درمان های ساده تر مانند فلوراید تراپی یا پرکردگی های کوچک که زمان کمتری نیاز داشته و نیاز به بی حسی ندارد انجام شود.
2. کشیدن و درمان عصب درمان هایی هستند که تهاجمی تر بوده و همکاری زیاد تری می طلبد در جلسات بعدی انجام شود.
3. در هنگام مراجعه، کودک شما گرسنه، تشنه یا خسته یا بیمار نباشد.
   این مسئله برای برقراری ارتباط با کودک بسیار مهم است. برای این منظور می توانید از خوردنی مورد علاقه کودک قبل از مراجعه استفاده نمایید. دقت کنید پس از آن حتما مسواک زده باشد .
4. قبل از آوردن کودک باید سعى کنید کودک حس کند دندانپزشک دوست اوست و قصد کمک و کاهش درد و ناراحتى کودک را دارد. توجه کنید که استرس و ترس شما به راحتى به کودک القا می شود.
   در مورد خاطرات بد خودتان درمطب دندانپزشکی در گذشته صحبت نکنید.
   از استفاده از کلماتی که نقش تنبیه کننده برای دندانپزشک القا می کند خوداری کنید. باید به عنوان واقعیت بپذیریم که برخی از درمان های دندانپزشکی ناراحت کننده هستند. نباید آنرا پیچیده تر کنیم.
   مثلا اینکه “اگر مسواک نزنی می برمت دکتر امپول بزنه دندونت رو بکشه” باعث ترس و بدبینی کودک می شود.
5. اگر کودک در مورد درمان دندانپزشکی سؤال کرد، نباید توضیح دقیق دهید. البته نباید دروغ بگویید و شرح دهید باید از دکتر بپرسم، نمى دانم.
   توضیح دقیق باعث افزایش ترس و اضطراب و عدم همکارى کودک می شود. هر گونه ترس کودک خود را با دندانپزشک در میان گذارید.
6. از کاربرد واژه هایی همچون آمپول، سوزن، مته و غیره بپرهیزید.
7. قبل از درمان به کودک قول جایزه ندهید. ممکن است کودک نیت والدین را غلط تعبیر کرده و تصور کند جایزه به دلیل آن است که ملاقات دندانپزشکى دشوار و ترسناک خواهد بود. باید در پایان کار کودک را غافلگیر و تشویق کرده و به او جایزه داد.
   جایزه نباید غیر معمول باشد. زیرا ممکن است تأثیر منفى بر ملاقات داشته باشد و کودک نتیجه بگیرد هر چه اضطراب بیشترى نشان دهد جایزه بزرگترى مى گیرد!
8. بعد از پایان درمان برخى کودکان مى خواهند والدینشان از آوردن آنها به دندانپزشکى احساس گناه کنند. بنابراین خود را به صورت قربانى نمایش مى دهند،اغلب باید جلوى این نمایش را بگیرید و به کودک یاد دهید که با خنده و غرور نزد شما بازگردد.
9. عدم حضور والدین حین درمان در بسیاری موارد باعث کمک به رفتار مثبت کودک می گردد: چرا که مطابق اصول کاملا ثابت شده روانشناسی، کودک درحضور والدین تنها به دنبال جلب توجه و ترحم والدین بوده و با دندانپزشک رابطه مطلوبی برقرار نخواهد ساخت. همچنین دندانپزشک با حضور والدین تمرکز کمتری هم در ارتباط با کودک و هم در انجام درمان دندانپزشکی خواهد داشت. درنهایت این تشخیص دندانپزشک است که حضور یا عدم حضور والدین را تعیین می کند. لطفا در این مورد مساعدت نمایید و تشخیص را به دندانپزشک بسپارید.

ترمیم دندان کودکان با بیهوشی

وقتى کودکان همکارى لازم جهت انجام درمان هاى دندانپزشکى در مطب را ندارند میتوان درمان دندانپزشکى را تحت بیهوشى انجام داد.
مانند این موارد:
۱-بیمارانى که به دلیل سن کم توانایى همکارى در مطب را ندارند.
۲- کودکانی که مشکلات جسمى، مغزى و پزشکى دارند.
۳-کودکانى که با وجود سن بالاتر ممکن است به دلیل ترس و اضطراب شدید اجازه انجام کار را ندهند.

تشخیص این موارد به عهده دندانپزشک مى باشد.

قبل از انجام بیهوشى ،ارزیابى هاى لازم توسط متخصص بیهوشى و و سایر تخصص هاى مرتبط انجام مى شود

درمان هاى دندانپزشکى تحت نظارت متخصص بیهوشى در بیمارستان و توسط متخصص دندانپزشکى کودکان صورت مى گیرد .

فضای مناسب دندانپزشکی کودکان

در مراجعه اولیه خود به مطب یا کلینیک دندانپزشکی، فضا و محیط را مورد بررسی قرار دهید. محیط مطب باید برای کودکان طراحی شده باشد، از رنگ آمیزی شاد برخودار بوده و تزئینات آن برای کودک جذاب باشد. همچنین از امکانات بازی و سرگرمی مناسب کودکان برخوردار باشد.

تجهیزاتی که برای دندانپزشکی کودکان استفاده می‌شود کمی با بزرگسالان متفاوت است. این تجهیزات در اندازه‌های کوچکتر از تجهیزات عادی دندانپزشکی طراحی شده‌اند. در مراجعه به مطب بررسی کنید تجهیزات دندانپزشکی ویژه کودکان مورد استفاده قرار بگیرد.

در بررسی‌های خود به طور خلاصه می‌توانید نکات زیر را مد نظر قرار دهید:

• آیا فضا و محیط مناسب کودکان می‌باشد
• از رنگ های شاد و تزئینات جذاب برای کودکان استفاده می‌شود
• آیا امکانات بازی و سرگرمی کودکان در نظر گرفته شده است
• آیا از تجهیزات دندانپزشکی ویژه کودکان استفاده می‌شود.