متخصص بیهوشی چه کسی است؟

متخصص بیهوشی چه کسی است؟

متخصص بیهوشی (Anesthesiologist) به پزشکی میگویند که به بیهوشی و فرایندهای مربوط به عمل جراحی می‌پردازد.

نام کامل رشته بصورت بیهوشی، مراقبتهای ویژه و درد میباشد که امروزه دایره فعالیتهای یک متخصص بیهوشی علاوه بر انجام بیهوشی و بیحسی های داخل اتاق عمل ، شامل فعالیت درمانی در بخش مراقبتهای ویژه ( آی سی یو) و کنترل دردهای حاد مثل درد بعد از عمل جراحی و کنترل دردهای مزمن همچون دردهای بیماریهای مفصلی و سرطانی است.

برای انجام انواع اعمال جراحی و برخی درمان های دردآور نیاز است که ابتدا بیمار بی درد شود و این بی دردی در طول کار و گاهی حتی پس از آن ادامه پیدا کند. وظیفه این کار به عهده متخصص بیهوشی و دستیاران او است.

متخصص بیهوشی پزشک متخصصی هستند که در مدیریت درد، بیهوشی های جراحی، انواع بی حسی ها و مراقبت های ویژه مهارت دارد. او معمولا با وضعیت های اورژانسی و انجام عمل احیای قلبی و ریوی نیز سر و کار دارد.  با ما همراه باشید تا بدانیم :

شغل دوم پاره وقت برای کادر درمان

• چگونه متخصص بیهوشی شویم؟
• حیطه های عملکرد متخصص بیهوشی
• وظایف متخصص و کارشناس بیهوشی
• بیهوشی و ریکاوری
• جراحی و بیهوشی
• درآمد ماهیانه متخصص بیهوشی
• چه تیپ شخصیتی مناسب رشته بیهوشی هستند
• فوق تخصص بیهوشی

چگونه متخصص بیهوشی شویم؟

به طور معمول، دوران دستیاری یک متخصص بیهوشی چهار سال است که بعد از اتمام تحصیلات پزشکی عمومی به یادگیری فعالیت‌های مرتبط به بیهوشی می‌پردازد. در بریتانیا هم متخصص بیهوشی به پزشکی گفته می‌شود که جهت بیهوشی آموزش دیده باشد؛ اگرچه برخی از پروسیجرهای مرتبط با بیهوشی توسط دستیاران بیهوشی که به آنها آنستتیک گفته می‌شود، تحت نظارت متخصصان بیهوشی انجام می‌شود. تخصص بیهوشی فوق تخصصهای متعددی از جمله مراقبتهای ویژه، درد، بیهوشی جراحی قلب، بیهوشی جراحی اعصاب و بیهوشی اطفال دارد.

متخصص بیهوشی یا Anesthesiologist  مسئول بی‌درد کردن بیمار در اتاق عمل است. . مراقبت از کارکرد منظم دستگاه قلبی‌عروقی و تنفس بیمار در حین عمل جراحی، تزریق خون و دیگر فرآورده های خونی در حین جراحی و در صورت لزوم، انجام اقدامانی برای بی‌درد کردن بیمار بعد از جراحی و مراقبت از بیمار در آی‌سی‌یو (در صورتی که بعد از جراحی نیاز به بستری شدن بیمار در آی‌سی‌یو باشد.) هم به عهده متخصص بیهوشی است. با این حال کار وی محدود به این نشده و دامنه گسترده‌تری را در بر میگیرد.

حیطه های عملکرد متخصص بیهوشی

• کنترل درد‌هایی که به علت بیماری های صعب‌العلاج ایجاد شده و متخصصین رشته‌های دیگر نمیتوانند آن درد را به خوبی کنترل کنند. این بیماران با مراجعه به کلینیک‌های درد با استفاده از روش‌هایی که عمدتا بر اساس فلج کردن موضعی اعصاب انقال‌دهنده حس درد کار میکنند با کمک متخصصین بیهوشی استفاده میکنند.
• مراقبت از بیماران بد حالی که در آی‌سی‌یو بستری شده‌اند. کنترل این بیماران از لحاظ سیستم قلبی‌عروقی و تنفسی مشکل است و بعضی از این بیماران نیاز به دستگاه های تنفس مصنوعی و یا داروهای خاص دارند.
• احیا و مراقبت بسیار نزدیک و شدید از کسی که قلب وی از کارافتاده و در شرف مرگ است. به این عمل احیا یا Resuscitaton میگویند. وقتی در بیمارستان بیماری دچار ایست قلبی‌عروقی میشود متخصصین بیهوشی و دستیاران آنها با صلاحیت ترین افرادی هستند که سریعا به کمک وی رفته و سعی در کمک به بیمار در ادامه بقا میکنند.

در حین جراحی یک دستیار متخصص بیهوشی را کمک میکند که معمولا یک کارشناس بیهوشی است. این دستیار از اول تا آخر عمل در کنار بیمار است. علائم حیاتی وی مانند ضربان قلب، نوار قلب، تنفس و فشار خون بیمار تحت کنترل دائمی وی است. تزریقات وریدی و یا تزریق سرم و خون بیمار را انجام میدهد. به دیگر پرسنل اطاق عمل کمک میکند تا بیمار در وضعیت مناسب بر روی تخت جراحی قرار گیرد و بعد از اتمام جراحی بیمار را تا اتاق ریکاوری همراهی کرده و به پرسنل آن قسمت تحویل میدهد.

وظایف متخصص و کارشناس بیهوشی

وظایف متخصص بیهوشی عبارتند از:

• بررسی پرونده بیمارو گرفتن اطلاعات لازم از وضعیت او
• صحبت با بیمار، دادن توضیحات لازم و آرام کردن او
• آماده کردن بیمار برای جراحی و بیهوشی
• بیهوش کردن بیمار
• کاهش درد بعد از عمل
• مدیریت دردهای حاد و مزمن
• آرام کردن یا بیهوش کردن برخی از بیماران در هنگام انجام عملیات خاص پزشکی از جمله پرتودرمانی یا رادیولوژی

پس از بیهوشی و جراحی بیمار، مرحله‌ای داریم به نام ریکاوری، که در آن بیمار نه به بخش منتقل می‌شود و نه بیهوش است. عملاً متولیان بخش ریکاوری، متخصصین بیهوشی هستند. در این مکان، مریض بیدار می‌شود و حالت‌های مخصوص پس از بیداری را طی می‌کند.

به صورت کلی و عمومی، مردم متخصصین بیهوشی را تنها در اتاق عمل می‌بینند و کسی آنها را نمی‌شناسد. ولی اگر با نگاه دیگری به بخش جراحی نگاه کنیم، به نتیجه متفاوت‌تری هم می‌رسیم.

مسئول اتاق عمل، مسئول نظارت بر قلب و ریه بیمار و مسئول بخش ریکاوری همگی متخصصین بیهوشی هستند. همه جراحانی متفق‌القول هستند که حضور متخصص بیهوشی رکن اصلی اتاق عمل است و بدون حضور آنها در اتاق جراحی، عملی امکان‌پذیر نیست.

عوارض بیهوشی در ایران و دنیا یک در ۳۰۰ هزار بیمار گریبانگیر کسی می‌شود که رقم بسیار ناچیز و پایینی است. به همین دلیل امروزه عوارض بیهوشی خوشبختانه جان کسی را نمی‌گیرد و آمار بسیار پایین است. درصد میزان عوارض بیهوشی در ایران نیز مانند سایر کشورها در سطح بین‌المللی است و ما در تلاش هستیم این آمار را از این میزان هم پایین‌تر بیاوریم.

بیهوشی و ریکاوری

در رابطه با بخش ریکاوری، باید مواردی را برای بیمار در نظر بگیریم . برای مثال آیا بیماری را که می‌خواهیم به بخش منتقل کنیم، بی‌درد است؟ آیا وضعیت قلب و عروق وی به شکلی هست که بتواند استرس ناشی از جراحی را تحمل کند؟ بسیار پیش آمده بیمار را با موفقیت جراحی کردند و به بخش فرستادند و پس از دو روز فوت کرد. بنابراین احتمالاتی مانند فشارخون و میزان منظم بودم ریتم قلب حتماً باید مورد توجه قرار بگیرد.

امروزه کار متخصصان بیهوشی صرفاً این نیست که بیمار را از ریکاوری ترخیص کند، بلکه کنترل درد نیز با این دسته از متخصصان است. کنترل درد امروزه تنها به این صورت مطرح نمی‌شود که درد بیمار کنترل شود تا بیمار راحت باشد، بلکه از این جهت اهمیت دارد که بیماری که درد ندارد، می‌تواند حرکت کند و به فعالیتهای روزانه خودش برسد.

وقتی بیمار می‌تواند راه برود، تنفس بهتری دارد، آمبولی نمی‌کند و به عفونت هم دچار نمی‌شود. در نتیجه دیگر ضروری نیست بیمار در تخت یا حتی بیمارستان بماند و سریع‌تر ترخیص می‌شود.

جراحی و بیهوشی

پیش از جراحی، کلینیک‌های بیهوشی داریم که در آن بیمار را از لحاظ آمادگی برای جراحی در پیش رو، ویزیت می‌کنیم. بیماری که قرار است جراحی شود، ابتدا به کلینیک بیهوشی مراجعه می‌کند و ما بر اساس سن، جنس، بیماری و وضعیت بیماری‌های همراه مانند فشار خون، کم‌خونی، دیابت و مواردی شبیه به این، وی را چک می‌کنیم تا مطمئن شویم می‌تواند برای جراحی پیش رویش آمادگی لازم را دارد یا نه.

بنابراین آزمایش‌هایی تجویز می‌کنیم، بیمار را معاینه می‌کنیم و گاه پیشنهاد می‌کنیم جراح، عمل را به تعویق بیندازد. برای مثال فردی برای جراحی زیبایی بینی مراجعه می‌کند و ما متوجه می‌شویم، تیروئید کم‌کار دارد. این دستور وزارتخانه است که تمام بیمارانی که قرار است جراحی از پیش تعیین شده‌ای داشته باشند، حتماً پیش از جراحی توسط یک پزشک بیهوشی، ویزیت شوند. حال فرقی نمی‌کند جراحی کوچک و بی‌خطر باشد یا سنگین و ریسک‌پذیر.

این جراحی‌ها بیهوشی و غیربیهوشی ندارند و بیماری که می‌خواهد وارد اتاق عمل شود، باید توسط متخصص مورد بازبینی قرار بگیرد، تنها استثنا در این موارد بیمار اورژانسی است. در مورد بیماری که همان لحظه به اورژانس آمده است و قرار است تحت جراحی قرار بگیرد، دیگر فرصتی برای پایش نیست و در همان حین جراحی تلاش می‌شود، اطلاعات مورد نیاز برای جراحی کسب شود و در اختیار تیم جراحی قرار بگیرد. این پایش در تمام بیمارستان‌ها، خصوصی و دولتی انجام می‌شود و در اعتباربخشی بیمارستانی نیز در نظر گرفته می‌شود.

در گذشته اگر بیماری برای دیسک کمر خود می‌خواست اقدام کند و برای مثال قند و فشارخون هم داشت، باید از پزشک قلب و عروق و غدد خود نامه می‌گرفت که در دو مکان متفاوت بودند و دو ویزیت جداگانه تلقی می‌شدند. اما اکنون همه کارها در درمانگاه‌های بیهوشی توسط متخصص بیهوشی انجام می‌گیرد.

درآمد ماهیانه متخصص بیهوشی

در بخش دولتی به طور متوسط کارانه یک متخصص بیهوشی حدود 15 میلیون تومان است که البته با حقوق و سایر مزایا به حدود 20 میلیون تومان می رسد.و متوسط درآمد متخصصان بیهوشی در بخش دولتی به 30 میلیون تومان در ماه می رسد.

در شهرهای دورافتاده که تعداد عمل های جراحی کمتر است، درآمد متخصصان بیهوشی کمتر از رقم متوسط 15 تا 20 میلیون تومان است.

در مورد درآمد دانشجویان هوشبری و حقوق پرستار بیهوشی باید گفت که کارشناسان یا تکنیسین های بیهوشی با توجه به محل کار خود درآمدهای متفاوتی دارند. اگر در بخش دولتی استخدام شده باشند، تقریبا درآمد مشابهی دارند. آنهایی که در بیمارستان ها و کلینیک های خصوصی فعالیت می کنند، با توجه به میزان تجربه، تعرفه ها و توافقی که با کارفرمای خود کرده اند، درآمدهای متفاوتی دارند.

متخصصی که در بیمارستان ها و کلینیک های خصوصی فعالیت دارند، درآمد متفاوتی دارند. برخی از این متخصصان بکه در بخش خصوصی استخدام می شوند، میزان تجربه، مهارت و نوع توافق با کارفرما، تعیین کننده میزان حقوق و درآمد آنها خواهد بود. تعدادی از این متخصصان هم ممکن است سهامدار بیمارستان ها یا کلینیک های بزرگ باشند که درآمدهای بالاتری دارند. این سهام ها از ارزش بالایی برخوردار هستند. در مورد ادامه تحصیل در رشته هوشبری در آمریکا نیز شرایط خاص وجود دارد که علاقه مندان میتوانند این مهم را پیگیری نمایند.

چه تیپ شخصیتی مناسب رشته بیهوشی هستند؟

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است.

البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

فوق تخصص های بیهوشی

دوره های فلوشیپی تخصص بیهوشی در ایران شامل موارد زیراست :

• فلوشیپ مراقبت های ویژه
• فلوشیپ بیهوشی قلب
• فلوشیپ بیهوشی پیوند اعضا داخل شکمی
• فلوشییپ بیهوشی کودکان
• فلوشیپ بیهوشی جراحی مغز و اعصاب
• فلوشییپ طب تسکینی
• فلوشیپ درمان اعتیاد