طب ورزشی چیست؟

متخصص طب ورزش چه کسی هست؟

متخصص طب ورزش  ( sports medicin specialist ) و پزشکی ورزشی  (sport medicin ) تخصصی از علم پزشکی است که با نام طب ورزش نیز از آن یاد می‌کنند. متخصص طب ورزش  در زمینه سلامتی ورزشکاران و همچنین استفاده از ورزش در جهت حفظ سلامت عمومی انسان‌ها مطالعه می‌نماید. علاوه بر آن به درمان، توانبخشی و پیشگیری از آسیب‌های ورزشی کمک می نماید.

بیشتر بدانیم:

• طب ورزشی در دنیا
• ورزش و طب کهن
• طب ورزش در جهان
• طب ورزشی در ایران
• رشته  پزشکی ورزشی چگونه است
• زمینه‌های تحصیلی در طب ورزش
• پزشکی فوتبال

طب ورزشی در دنیا

هرچند رشته طب ورزش به عنوان یک رشته تخصصی پزشکی در چند دهه اخیر مطرح شده‌است ولی سابقه آن با تاریخ ورزش درجهان پیوند خورده‌است و از هنگامیکه ورزش وجود داشته، مباحث پزشکی مرتبط با ورزش نیز در کنار آن مطرح بوده‌است. در یک کتابچه پزشکی یافت شده در هند با عنوان Arthava-Veda که مربوط به ۸۰۰ تا ۱۰۰ سال قبل از میلاد مسیح  می‌باشد از اثرات درمانی ورزش نام برده شده‌است. با گسترش ورزش و همگانی تر شدن آن دانش بشری در خصوص طب  ورزشی به‌ویژه در بعد آسیب‌های ورزشی و بازتوانی ورزشی افزایش یافت.

ورزش و طب کهن

ابن سینا در کتاب قانون خود جستارهایی را به موضوعات مرتبط با طب ورزش اختصاص داده‌است. موضوعاتی مانند اثر ورزش بر تندرستی، اثرات انواع ماساژها، ورزش در کودکان و سالمندان و نحوه برخورد با خستگی‌های ناشی از ورزش ودرمان آن، منافع و مضار ورزش در بیماری‌ها و آسیب‌های ناشی از ورزش از جمله مباحثی که بخشی از کتاب قانون را به خود اختصاص داده‌است.

جالینوس پزشک یونانی سده دوم وسوم پیش از میلاد نگرش جدیدی را درمورد سلامت و بهداشت ارائه داد که می‌توان آن را فیزیولوژی کاربردی ورزش نامید. همین پزشک است که استفاده از فراورده‌های گیاهی محرک را برای افزایش کارایی ورزشکاران در یونان باستان  گزارش نموده‌است. سابقه استفاده ورزشکاران از ماساژ و رژیم غذائی خاص به مدت ۱۰ ماه پیش از آغازمسابقات المپیک  یونان باستان یافت شده‌است.

انواع رژیم‌های غذائی توسط Promous قهرمان دو دوره دوهای استقامت در ۴۳ قبل از میلاد و اشکال تغییر یافته این رژیم توسط Gardine در ورزش‌های مختلف در تاریخچه المپیک ثبت شده‌است. این موارد حاکی از آن است که هرچند عنوان طب ورزش مربوط به سده اخیر می‌باشد ولی پیشینهٔ آن به میزان پیشینهٔ علم پزشکی و ورزش می‌باشد.

پزشکی ورزشی در جهان

در سده گذشته که با گسترش دامنه دانش‌ها از جمله علم پزشکی از یک سو و گسترش کمی و کیفی ورزش از سوی دیگر توجه به این رشته در زمره دانش آکادمیک بیشتر شد. در سال ۱۹۲۸ فدراسیون بین‌المللی طب ورزش در جریان بازی‌های المپیک زمستانی جهت کمک به ورزشکاران پایه‌گذاری شد. درسال ۱۹۵۰ انجمن ملی مربیان ورزشی جهت آموزش علمی مربیان ورزشی تأسیس شد و به دنبال آن در سال ۱۹۵۱ انجمن پزشکی آمریکا کمیته‌ای را برای مطالعه بر روی آسیب‌های ورزشی پایه‌گذاری نمود که فعالیت ادامه دارد.

شاید بتوان این کمیته را اولین اقدام در جهت آکادمیک نمودن رشته طب ورزش قلمداد نمود. بزرگ‌ترین سازمان پزشکی ورزشی کالج آمریکایی طب ورزش the American College of Sports Medicine می‌باشد که در سال ۱۹۵۴ تأسیس شده‌است. حوزه فعالیت متخصص طب ورزش در سالهای اخیر پیشرفت چشم‌گیری نموده و هم‌اینک در چندین کشور دنیا انجمن‌های پزشکی ورزشی، فدراسیون پزشکی ورزشی و رشته آموزشی طب ورزش در دانشگاه‌ها و درسطوح مختلف فعالیت دارد.

پزشکی ورزشی در ایران

تاریخچه پزشکی ورزشی و متخصص طب ورزش در ایران نیز به سال ۱۳۲۹ مربوط می‌شود؛ که با تاسیس فدراسیون پزشکی ورزشی ایران در آن تاریخ مباحث مربوط به مقوله پزشکی ورزشکاران از طریق آن مجموعه پیگیری شد. اما با گذشت زمان و نیاز به تخصصهای مختلف کمیته‌های تخصصی این فدراسیون تکمیل تر گردید. تا جایی کمیته‌های مختلف ان به ترتیب زیر می‌باشد: کمیته آموزش و پژوهش: کمیته خدمات درمانی: کمیته تغذیه: کمیته توانبخشی: کمیته درمان: کمیته بانوان: کمیته طرح و برنامه: کمیته روابط عمومی و امور بین‌الملل: کمیته روانشناسی: ستاد ملی مبارزه با دوپینگ: فدراسیون طب ورزش ایران با عضویت ۰۰۰/۶۰۰/۲ ورزشکار که به عنوان ورزشکاران سازمان یافته ایران تلقی می‌شوند به عنوان بزرگترین فدراسیون ملی ایران به امور طب ورزش ورزشکاران می‌پردازد.

رشته  پزشکی ورزشی چگونه است

رشته تخصصی پزشکی ورزشی و متخصص طب ورزش در دانشگاه های علوم پزشکی ایران و تهران در سال ۱۳۸۳است  و تاسیس مرکز تحقیقات پزشکی ورزشی در دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۸۰  در ایران می باشد . همچنین این رشته از سال های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ در دانشگاه علوم پزشکی مازندران و شهیدبهشتی تهران نیز راه اندازی شد .هرساله ۱۱ نفر دستیار تخصصی در سه دانشگاه شهر تهران و ۳ دستیار تخصصی در دانشگاه مازندران پذیرش می شوند.

زمینه‌های تحصیلی و تربیت متخصص طب ورزش در پزشکی ورزشی

هرچند از دیدگاه بسیاری مبحث طب ورزش بیشتر محدود به درمان آسیب‌ها و بازتوانی آسیب دیدگان و کنترل سلامت عمومی ورزشکاران می‌شود ولی رفته رفته دامنه این علم توسعه یافته و موضوعات زیر را شامل می‌شود:

• فیزیولوژی ورزشی و شرایط سازگاری بدن در محیط‌های مختلف
• فیزیوتراپی و بازتوانی آسیب‌های ورزشی
• بیومکانیک حرکات بدن وپی بردن به حرکات خطا جهت کسب بیشترین راندمان و کمترین آسیب
• آسیب‌های ورزشی (تشخیص و درمان آسیب‌ها)
• اختلالات و بیماری‌های ناشی از ورزش و نحوه برخورد با آن‌ها
• بازتوانی قلبی – ریوی بیماران
• ورزش درمانی مبتلایان به بیماری های مزمن
• تغذیه ورزشی و مکمل‌های ورزشی و غذائی مجاز
• روانشناسی ورزشی
• ورزش در بیماران و در افراد دارای معلولیهای جسمی و ذهنی
• ورزش در کودکان و نوجوانان
• نحوه شناسائی استفاده از داروها و مواد نیروزا غیر مجاز در ورزش
• ورزش در افراد دارای معلولیهای جسمی و ذهنی
• ورزش در درمان بیماران و پیشگیری از بیماریها

پزشکی فوتبال شاخه ای از رشته طب ورزش است که عمدتا به سلامت بازیکنان فوتبال ( مدیریت اسیب های فوتبال ، بازتوانی آسیب ها ، معاینات پیش از فصل ، تغذیه ورزشی و مکمل ها ، دوپینگ ، روانشناسی فوتبال ، و افزایش عملکرد بازیکنان فوتبال ) می پردازد.

همراهان گرامی برای یافتن مراکز پزشکی ورزشی در تهران ، کلینیکهای پزشکی ورزشی در تهران ،و بهترین متخصص طب ورزشی در تهران با دکتر پیج همراه باشید.