گلوکوم چیست؟
گلوکوم یا آب‌سیاه چشم ( glaucoma) اصطلاحی برای توصیف گروهی از اختلالات چشمی با علت‌های متفاوت ولی اثری بالینی و مشترک بر روی چشم و عصب بینایی و وابسته به فشار داخل چشمی است. این مشکل می‌تواند به بینایی چشم آسیب برساند که غیر قابل برگشت است و در صورت عدم معالجه سبب کوری میشود. بزبانی ساده علت آن افزایش شدید فشارزجاجیه یا همان ماده درون چشم است. برای مشاهد لیست بهترین چشم پزشک آب سیاه بر روی متن لینک داده شده کلیک کنید.
با گلوکوم بیشتر آشنا شویم:
- عوامل زمینه ساز گلوکوم چیست؟
- چرا چشم آب سیاه می آورذ؟
- تشخیص گلوکوم
- انواع گلوکوم
- درمان دارویی گلوکوم
- گلوکوم چگونه تشخیص داده میشود؟
- آیا هر کس گلوکوم دارد سرانجام دچار نابینایی میشود؟
- فرد مبتلا چه طور می‌بیند؟
- آیا ظاهر چشم فرقی می‌کند؟
- چگونه از گلوکوم پیشگیری کنیم؟
- درمان گیاهی آب سیاه چشم
- جدیدترین درمان گلوکوم
- لیزر pi چشم چیست ؟
به‌طور کلی اشکال در خروج این مایع از منافذ بسیار کوچکی در پیرامون عنبیه (دایره رنگی چشم) است. در برخی موارد بطور مادرزادی منافذ تنگ هستند. در موارد دیگر جلو آمدن عنبیه یا مسدود شدن این منافذ با رنگدانه‌های عنبیه یا یاخته‌های خون پس از خونریزی داخل چشم مسیر تخلیه مایع داخل چشم تقریباً مسدود میشود.گلوکوم را به عنوان دزد بینایی می‌شناسند زیرا بدون علاپم است و شخص در طول عمر خود از آن آگاه نمی‌شود.
عوامل زمینه ساز گلوکوم چیست؟
در انواع اصلی بیماری معمولا زمینه‌های ارثی دخالت دارند؛ یعنی اگر فردی در خانواده و بستگان نزدیک‌اش بیمار مبتلا به نوع شایع گلوکوم داشته باشد، حتما باید از نظر این مشکل بررسی شود. عامل دیگر، نژاد است. در بعضی از نژادها مانند نژاد سیاه، گلوکوم بیشتر دیده میشود. در بعضی از قسمت‌های دنیا هم گلوکوم‌های زاویه بسته بیشتر دیده میشود مانند شرق دور، و به خصوص چین که در آنجا شایع‌تر هستند.
عامل دیگر افزایش سن است که میزان ابتلا را بیشتر می‌کند. دوربینی، نزدیک‌بینی یا عوامل خاص چشمی مانند کمی ضخامت قرنیه و یک‌سری فاکتورهای دیگر مانند استفاده طولانی مدت از استروییدها (کورتون) به اشکال گوناگون تزریقی، خوراکی و حتی نوع جلدی، خطر بروز آب سیاه یا گلوکوم را افزایش میدهند. همچنین التهاب داخل چشمی، ضربه و خونریزی داخل چشم، در بروز گلوکوم موثرند.
چرا چشم آب سیاه می آورد؟
علایم در اثر تجمع مایع و افزایش فشار درون چشم و در نتیجه آسیب رسیدن به رشته‌های عصب چشمی به وجود می‌آیند اما در برخی از گروه‌های جمعیتی، تنها ۵۰ درصد از افراد مبتلا به گلوکوم زاویه باز اولیه دارای فشار چشم بالا هستند.
- تغذیه و رژیم‌های غذایی
- نژاد و جنس
- عوامل ژنتیک و سابقه خانوادگی آب سیاه حاد یا مزمن چشم
- سن بالای ۶۰ سال
- دیابت
- بسیاری از داروها نیزفشار نرمال چشم را تغییر میدهند و باعث میشوند فشار داخل چشم را بالا رفته و موجب بدتر شدن بیماری میشوند مانند قرص‌های سرماخوردگی ، آلرژی ، آنتی هیستامین ها ،آرام بخش ها ، داروهای کورتیکواستروئید و برخی داروهای معده و روده.
افراد مبتلا به آپنه خواب (اختلال تنفس در خواب) بسیار مستعد آب سیاه هستند.
تشخیص گلوکوم
وقتی علایم زیر در فردی وجود داشته باشند احتمال وجود بیماری آب سیاه مزمن چشم وجود خواهد داشت. علائمی چون تغییر مداوم نمره عدسی عینک، سردرد خفیف یا اختلالات مبهم بینایی یا عدم توانایی در تطبیق بینایی از روشنایی به تاریکی.
مراحل اولیه:
- از دست رفتن دید محیطی در نواحی کوچک از میدان دید
- تاری دیدی در یک طرف در سمت بینی میدان دید
مراحل پیشرفته:
- بزرگ‌تر شدن نواحی از دست رفتن دید، معمولاً در هر دو چشم
- سفت شدن کره چشم
- وجود نقاط کور در میدان دید
- نامناسب بودن دید در شب
انواع گلوکوم
این بیماری دارای انواع زیر است:
گلوکوما زاویه باز: حدود ۹۰درصد موارد گلوکوم در ایالات متحده است. نشانه و علائم ناگهانی و حاد ندارد و بدون درد است. تنها علائم به تدریج پیشرونده در آن، کاهش میدان بینایی و تغییرات عصب بینایی است.
گلوکوم با زاویه بسته یعنی چه : کمتر از ۱۰درصد موارد گلوکوم در ایالات متحده، اما بیش از نیمی از موارد گلوکوم در کشورهای دیگر به ویژه کشورهای آسیایی است. حدود ده درصد از بیماران زاویه بسته با حملات و بحران حاد ازجمله درد ناگهانی چشم، دیدن هاله در اطراف چراغ‌ها، قرمزی چشم، فشار داخل چشم بسیار بالا (بیش‌از ۳۰ میلیمتر جیوه)، تهوع و استفراغ، کاهش ناگهانی دید و مردمک گشاد شده همراه است. همچنین در برخی موارد مردمک بیضی شکل دیده میشود. گلوکوما زاویه بسته، یک موقعیت اورژانس است.
درمان دارویی گلوکوم
در اغلب موارد به جز گلوکوم مادرزادی و گلوکوم‌های زاویه بسته، درمان با قطره‌های چشمی آغاز میشود و در صورتی که گلوکوم با درمان طبی کنترل نشود، باید درمان‌های دیگر مانند استفاده از لیزر یا سایر اعمال جراحی انجام پذیرد.در گلوکوم مادرزادی و گلوکوم زاویه بسته اغلب نیاز به یکی از روشهای جراحی گلوکوم وجود دارد که نوع آن را چشم پزشک بر حسب شرایط بیمار انتخاب می‌کند
چند سوال مهم
گلوکوم چگونه تشخیص داده میشود؟
در اغلب موارد معاینه کامل بالینی شامل اندازه گیری فشار داخل چشم، معاینه زاویه چشم، بررسی نمای عصب بینایی و تست میدان بینایی برای تشخیص گلوکوم کافی است؛ ولی در بعضی موارد خاص نیاز به انجام تست‌های دیگر مانند تصویربرداری از سر عصب بینایی و شبکیه نیز وجود دارد.
آیا هر کس گلوکوم دارد سرانجام دچار نابینایی میشود؟
خوشبختانه با در دسترس بودن داروهای جدید و روشهای نوین جراحی، بسیاری از بیماران مبتلا به گلوکوم می‌توانند یک زندگی عادی داشته باشند، اما در صورتی که بیمار توجه لازم به بیماری خود نداشته باشد، این بیماری می‌تواند به نابینایی منجر شود.
علائم گلوکوم چیست و فرد مبتلا چه طور می‌بیند؟
در گلوکوم زاویه باز ابتدا علامت خاصی وجود ندارد و دید طبیعی است. اما اگر بیمار به موقع مراجعه نکند و درمان نشود، ممکن است به مرور دیدش محیط نداشته باشد. درست مانند این است که از درون یک لوله به اطراف نگاه می‌کند.
آیا ظاهر چشم فرقی می‌کند؟
علایم انواع گلوکوم متفاوت است، ولی در نوع شایع بیماری که گلوکوم زاویه باز و شایع‌ترین نوع گلوکوم است متاسفانه تا مراحل آخر، هیچ علامتی وجود ندارد، بنابراین باید قبل از این که گلوکوم، دید بیمار را از بین ببرد، تشخیص داده شود و این امر تنها با مراجعات مکرر و منظم به چشم‌پزشک امکان‌پذیر خواهد بود.
چنانچه بیماری به موقع تشخیص داده شده و درمان شود، بهبودی حاصل خواهد شد، ولی در مراحل پیشرفته، امکان برگشت دید حتی با درمان هم وجود نخواهد داشت و قطعا به نابینایی منجر میشود.
چگونه از گلوکوم پیشگیری کنیم؟
تمامی افراد باید از چشم پزشک خود بخواهند تا در هر بار معاینه چشم، فشار چشم را نیز اندازه بگیرد و پس از ۴۰ سالگی باید حداقل سالی یک بار معاینه چشم انجام شود. در صورت بروز هرگونه تغییر در بینایی باید به چشم پزشک مراجعه شود.معاینات چشم ،از جمله آزمون میدان دید، تونومتری، اندازه‌گیری فشار درون کره چشم، افتالموسکوپی.
درمان گیاهی آب سیاه چشم
از مهمترین بیماریهای چشمی میتوان به عیوب انکساری، عفونتهای چشم، شب کوری، قوز قرنیه، ناخنک چشم، گل مژه، سوزش، خارش و التهابات شدید چشمی اشاره نمود. برخی بیماریهای چشم نیز مرتبط با سن بوده با افزایش سن شیوع آنها بیشتر می شود که از آن جمله می توان به پیر چشمی، گلوکوم یا آب سیاه و آب مروارید چشم اشاره نمود.
برای تمامی این مشکلات و بیماری‌ها درمان و داروهای شیمیایی خاصی وجود دارد ولی برخی درمان‌های خانگی و کمک گرفتن از توصیه‌های طب سنتی نیز به پیشگیری و درمان تکمیلی این بیماری‌ها کمک خواهد کرد. به یاد داشته باشید که قبل هر اقدامی با فوق تخصص گلوکوم مشورت کنید. در ادامه سه راه درمان خانگی گلوکوم را برایتان معرفی میکنیم:
- یکی از راههای درمان خانگی آب سیاه چشم یا گلوکوم مصرف سبزیجات دارای برگ سبز و غذاهایی که زرد یا نارنجی رنگ هستند، میباشد که مقادیر مناسبی از ویتامین‌ها را به بدن می‌رسانند.
- از دیگر راهکارهای درمان خانگی آب سیاه در طب سنتی انجام حجامت است و توصیه میشود که به این منظور حجامت ماستوئید یا پشت گوش صورت گیرد و پس از آن دو هفته صبر کرده و سپس حجامت ناحیه گیجگاهی انجام شود.
- از دیگر روشهای درمان خانگی درمان فشار چشم شستشوی چشمها با عرق رازیانه است.
جدیدترین درمان گلوکوم
درمان جدید گلوکوم طبق یافته های اخیر متخصصان چشم پزشکی بر پایه ترشحات سلول‌های بنیادی استوار است. آب سیاه به عصب چشم آسیب وارد کرده و در نهایت می‌تواند موجب نابینایی شود. در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و قدرت بینایی از دست رفته بر اثر آب سیاه باز نمی‌گردد. با این حال درمان اولیه می‌تواند پیشرفت علائم بیماری را به تاخیر اندازد و بخش‌هایی از چشم را که آسیب ندیده‌اند حفظ کند. گزینه‌های درمانی که به صورت گسترده در دسترس است شامل استفاده از دارو و جراحی لیزر میشود. اما بر اساس یک مطالعه جدید، سلول‌های بنیادی می‌توانند در درمان این بیماری تاثیرگذار باشند.
سلول‌های بنیادی مزانشیمی (MSC) تاثیرات حفاظت کننده بر سلول‌های گره عصبی شبکیه دارند. نبود این سلول‌ها و آکسون‌های آنها یکی از دلایل اصلی بیماریهای پیشرونده چشمی همچون آب سیاه است.محققان به تزریق ترشحات سلول‌های بنیادی در زجاجیه تعدادی موش در نوبت‌های هفتگی پرداختند. همچنین پس از گذشت ۲۱ روز تست‌هایی انجام گرفت و مشخص شد موش‌هایی که به لحاظ مشکل بینایی تحت درمان قرار گرفته بودند تنها یک سوم سلول‌های گره عصبی شبکیه خود را از دست داده بودند در حالی که در موش‌های دیگر ۹۰ درصد این سلول‌ها از بین رفته بود.
جزئیات کامل این آزمایش‌ها در مجله Stem Cell Translational Medicine منتشر شده است.
لیزر pi چشم چیست؟
دستگاه لیزر pi یکی از انواع دستگاه لیزر yag می باشد که از آن برای جلوگیری از آب سیاه و کاهش فشار چشم استفاده می شود.
در doctorpage بیابید : پزشکان ( فوق تخصص بیماری گلوکوم )
پیشنهاد میکنیم مقالات زیر را هم مطالعه بفرمایید. :