طب سالمندی چیست؟

متخصص طب سالمندی چه کسی است؟

متخصص طب سالمندی  (elderly medicine specialist) با ارزیابی جامع و همه‌جانبه یک فرد سالمند، ضمن کاهش مراجعه چندین باره وی به پزشکان مختلف، با در نظر داشتن وضعیت عملکردی، اجتماعی و خانوادگی بیمار، ضمن انتخاب بهترین برنامه درمانی و مراقبتی متناسب با ویژگی‌های هر بیمار خاص، نقش موثری در روند بهبودی و بازتوانی آنان داشته و حفظ حداکثر استقلال و کیفیت زندگی بیماران را در اولویت قرار می‌دهند، که در نهایت با رضایت بیشتر بیمار و خانواده وی همراه است.

همه ما خواهان آن هستیم که از زندگی شاد و آرام برخوردار باشیم و دستیابی به طول عمر بیشتر کیمیایی است که در طول سالیان متمادی همه به نوعی در جست وجوی آن بوده ایم. رسیدن به این هدف چندان دور از دسترس نبوده و احتیاج به هیچ جادو و اعجازی هم ندارد، کافی است اندکی به جسم و ذهن خود بیشتر توجه کنیم تا بتوانیم با تامین سلامت هر دوی آنها، به راز طول عمر پی ببریم.

سالمندی بخشی از زندگی است که بسیاری از ما در حال سپری کردن آن هستیم یا آنرا در آینده خواهیم گذراند. رشد سریع  جمعیت به ویژه در کشورهای در حال توسعه و افزایش طول عمر و یا امید به زندگی ، پدیده سالمندی جهان را موجب شده است. در حال حاضر بر اساس آخرین آمار ده درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می دهند.

متخصص طب سالمندی و تاسیس رشته طب سالمندی

تخصص طب سالمندی از حدود صد سال پیش در دنیا شکل گرفت (  خاستگاه رشته طب سالمندی در انگلستان است) و بیش از نیم قرن است که در دنیا بیمارستانهای تخصصی سالمندان و بخشهای تخصصی این رشته وجود داشته و در حال ارائه خدمات می باشند.

با توجه به خصوصیات افراد در این سن از جمله تغییر خلق و خو و روحیه ، تغییر الگوی مصرفی غذا و تغییر خواب و بیداری و استراحت و وجود همزمان بیماریهای مختلف، و مصرف همزمان پنج تا هفت نوع دارو که پلی فارمسی نامیده می شود ،باعث شد تا رشته تخصصی ویژه سالمندان راه اندازی شود و افراد متخصص اعم از پزشک، پرستار، داروساز، روانشناس و …. آشنا به مسائل و مشکلات سالمندی و همچنین متخصص به نحوه ارتباط با سالمندان تربیت شوند و نسبت به رفع نیازهای متعدد سالمندان اقدام کنند.

 به چه کسانی سالمند اطلاق می شود؟

مرز سالمندی ۶۵ سالگی است اما در ایران از انجایی که سن بازنشستگی پایین است ، افرادیکه بالای۶۰ سال باشد، سالمند محسوب می شود.

سه گروه سالمند از نظر سنی داریم :

• سالمندان جوان ( ۶۰ الی ۷۵ سال)
• سالمند میانسال ( ۷۵ الی ۸۵ سال )
• سالمند پیر ( ۸۵ سال به بالا)

پیش بینی شده است در کشور ما در ۱۰ سال آینده، بیش از ده درصد افراد سن بالاتر از ۶۰ سال خواهند داشت که همه این افراد به خدمات و مراقبت های سالمندی نیاز دارند.

حیطه کار متخصص طب سالمندی

متخصص طب سالمندی در مجموع خدمات خود را در سه شاخه اصلی پیشگیری، درمان و توان بحشی ارائه می کند.

حیطه کار یک متخصص طب سالمندی را می توان به سه شاخه اصلی تقسیم کرد: ۱- پیشگیری (یعنی سلامت فردی و ارتقای سطح سلامت)، ۲- درمان سندرم های شایع سالمندی (مثل دیابت، فشارخون، پوکی استخوان، افسردگی، اضطراب و… ۳ – توان بخشی (یعنی شناخت ناتوانی های عارض شده در اثر بیماری ها و تلاش برای کاهش آنها).

کلینیک های سالمندی

فواید کلینیک های تخصصی سالمندی در این است که سالمند به جای مراجعه به پزشکان مختلف برای درمان انواع بیماری ها، در بدو ورود به کلینیک سالمندان، پزشک متخصص سالمندان او را ویزیت کرده و از نظر بیماری ها ی شایع سالمندی غربالگری می شوند. یکی دیگر از مهم ترین تفاوت های متخصص طب سالمندی با دیگر متخصصان پزشکی این است که متخصص طب سالمندی به همه جنبه های یک بیمار نگاه می کند و در نتیجه دید جامعی نسبت به وضعیت بیمار دارد. در کلینیک سالمندی، مراجعه کننده را از همه جهت ها بررسی می کنند، حتی از لحاظ اقتصادی (میزان درآمد) اجتماعی (اینکه تنها زندگی می کند یا با خانواده) و همچنین میزان وجود عوامل خطرساز مانند راه پله ها در محل سکونت فرد.

سالمندی و مراقبت از خود

ـ اگر سالمندان آموزش ببینند که خودشان مراقب خودشان باشند، قدمی مهم در حفظ سلامتشان برداشته‌اند. سالمندی مساوی بیماری نیست. اگر سالمند دست یا پایش درد می‌کند، علتش سالمندی نیست بلکه علتی دارد که باید آن را بررسی و برطرف کرد.

سالمندانی که با معاینات روتین سالمندی ۵ ارگان بدنشان را چک کنند، سالمندان سالمی خواهند بود. این ۵ ارگان شامل بینایی، شنوایی، تعادل (اسکلتی- عضلانی- عصبی)،‌ بهداشت دهان و دندان برای تغذیه سالم و سیستم مغزی و حافظه است.

فرزندان نیز باید به این نکته توجه کنند که اگر پدر و مادر سالمندشان دچار درد و ناراحتی می‌شود،‌علتش سالمندی نیست بلکه دلیل دیگری دارد که باید با کمک پزشک متخصص طب سالمندی آن را شناسایی و برطرف کرد.

پرستار سالمند

بیش از 78 میلیون از جمعیت جهان را نسلی که به عنوان نسل انفجار جمعیت معروف اند تشکیل میدهد. این گروه قابل ملاحظه و سالخورده که به دلیل تاثیر تولد نوزادان بین سالهای 1964-1946 م به وجود آمد (بعد از جنگ جهانی دوم و پیش از شروع جنگ در ویتنام)  جمعیت آمریکا را در برگرفته است.

ارتباط این موضوع با مراقبتهای بهداشتی و پرستار سالمند چیست؟

در پنج سال اخیر اکثریت این گروه سنی آستانه ی 60سالگی را گذرانده اند. همچنان که آنها بیشتر به سن 65 سال نزدیک میشوند به بیماریهای مزمن و عوارض پیری مبتلا میشوندکه نیازمند مراقبتهای اضافی به وسیله ی پرستار سالمند میشوند، بسیاری از افراد بالای 65 سال در مقایسه با دیگر گروه های سنی سالانه 10 بار یا بیشتر معاینه ی سلامت شده اند که این تعداد از ویزیت شدن رقم اضافی بسیار زیادی برای بزرگترین نسل تاریخ در آمریکاست.

ورود پرستار سالمند برای مراقبت از نسل سالخورده

ممکن است شما تعجب کنید که چگونه پرستاران برای این سناریو آماده خواهند شد. جواب ساده است: از پرستاران برای مراقبتهایی فراتر از مراقبتهای عمومی در خانه ی سالمندان تقاضای کمک می شود.

پرستارانی که در مراقبت از سالمند تخصص دارند بسیار پر طرفدار شده اند. پرستار سالمند مسئولیتهایی بسیار مشابه با پرستار مراقبتهای عمومی دارد.

بیشتر بدانیم :