آب مروارید یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشمی است که بیشتر افراد مسن را درگیر می‌کند. این عارضه در ابتدا هیچ گونه مشکلی در بینایی ایجاد نمی‌کند اما رفته رفته که عدسی کدر شد تاری دید هم بیشتر می‌شود و فرد نیاز فوری به جراحی خواهد داشت. برای این عارضه روش‌های جراحی و غیر جراحی متعددی معرفی شده است. برای مشاهده لیست بهترین چشم پزشک آب سیاه بر روی متن لینک داده شده کلیک کنید.
عمل آب مروارید پرکاربردترین و مثمرثمر‌ترین روش جراحی است که توسط پزشک متخصص انجام می‌شود. با شدت گرفتن بیماری جراحی برای برداشتن عدسی انجام می‌شود و عدسی مصنوعی جایگزین می‌شود. اگر آب مروارید در هر دو چشم وجود داشته باشد جراحی با فاصله چند روز برای چشم‌ها انجام می‌شود. در ادامه بیشتر با نشانه و علت این عارضه آشنا می‌شویم.
آب مروارید چیست؟
آب مروارید یا کاتاراکت یک بیماری چشمی است که با تار شدن چشم آغاز می‌شود و رفته رفته تاری شدت پیدا می‌کند به طوری که بینایی فرد دچار اختلال می‌شود. علت اصلی ایجاد این عارضه تجزیه آرام پروتئین‌های عدسی چشم است. این عارضه ممکن است تنها یک چشم یا هر دو چشم را درگیر کند.
خوشبختانه این اختلال در هر سنی قابل درمان است و یک جراحی ایمن و بی‌خطر و صد البته اجباری است. یعنی نمی‌توان به داشتن کاتاراکت واکنشی نشان نداد و به دنبال درمان نبود. چون بی‌توجهی به درمان میتواند نابینایی را شدت ببخشد. درمان این عارضه با جراحی به صورت سرپایی است و با بی‌حسی موضعی در کمتر از ۱۰ دقیقه انجام می‌شود.
علائم و نشانه‌های آب مروارید
مهم ترین علائم و نشانه‌های آب مروارید عبارتند از:
- دید تار، مه‌آلود و ابری
- تغییر شماره عینک
- احساس نیاز نور بیشتر برای مطالعه
- احساس تابش خیره‌کننده در اطراف نور
- نزدیک بینی
- دوبینی در چشم آسیب‌دیده
- کاهش دید در شب
- تغییر در مشاهده رنگ‌ها
رایج‌ترین علائم آب مروارید
آب مروارید بیمار شایع چشمی است که رایج‌ترین علامت آن تاری دید و کدر شدن عدسی چشم است. در واقع بیمار احساس می‌کند که نواحی ابری روی چشم ایجاد شده است. این بیماری رفته رفته پیشرفت می‌کند و ممکن است در مراحل ابتدایی نشانه چندانی نداشته باشد و جدی گرفته نشود.
با افزایش سن و افزایش این عارضه، پروتئین‌های درون عدسی چشم تجمع پیدا می‌کنند و عدسی کدر می‌شود. در نتیجه بینایی فرد دچار مشکل می‌شود. این بیماری با افزایش سن بیشتر به وجود می‌آید. اما اگر فردی در جوانی دچار دیابت و ضربه به چشم شود یا در مصرف الکل و کورتون زیاده روی کند احتمال ابتلا به عارضه کاتاراکت را دارد.
علت ایجاد آب مروارید چشم
رایج‌ترین دلایل ایجاد آب مروارید عبارتند از:
- کهولت سن
- دیابت
- سوء تغذیه
- ضربه به سر که باعث می‌شود تغذیه عدسی دچار مشکل شود.
- اشعه‌های یونیزه
- تماس طولانی مدت با اشعه فرابنفش آفتاب
- نقصان‌های مادرزادی
- ضربه به چشم و عدسی
- مصرفی بعضی از دارو‌ها مانند کورتون به صورت دراز مدت
انواع آب مروارید چشم
انواع آب مروارید یا کاتاراکت توسط متخصص چشم تشخیص داده می‌شوند. این دسته‌بندی بر اساس ناحیه آسیب دیده عدسی و نوع بیماری که باعث ایجاد آن شده انجام می‌شود. مثلاً کاتاراکتی که در اثر کهولت سن به وجود می‌آید با مدلی که در اثر ضربه ایجاد می‌شود متفاوت است. انواع آب مروارید عبارتند از:
- آب مروارید هسته‌ای (nuclear sclerosis)
- آب مروارید ضربه‌ای (Traumatic Cataract)
- آب مروارید کورتیکال (Cortical Cataract)
آب مروارید زیر کپسولی قدامی (Posterior Subscapular)
- آب مروارید مادرزادی (Congenital Cataracts)
- آب مروارید ثانویه (Secondary Cataracts)
- آب مروارید چند رنگ (Polychromatic)
- آب مروارید زنولار (Zonular Cataract)
- آب مروارید قطب خلفی عدسی (Posterior Polar Cataract)
- آب مروارید دانه برفی (Diabetic Snowflake)
درمان آب مروارید
یکی از موفقیت آمیز‌ترین روش‌های درمان آب مروارید، جراحی است. در این روش عدسی طبیعی چشم که دچار کدورت شده است برداشته می‌شود و یک عدسی مصنوعی شفاف جای آن گذاشته می‌شود.
تاکنون هیچ درمان طبیعی برای آب مروارید کشف نشده است در نتیجه جراحی امن‌ترین و بهترین روشی است که برای درمان کاتاراکت استفاده می‌شود. امروزه برای جراحی کاتاراکت از تکنیک فیکو امولسیفیکاسیون استفاده می‌شود. در این تکنیک جراحی با استفاده از لیزر اولتراسوند عدسی کدر شده خرد می‌شود. برای خرد شدن عدسی از وسیله‌ای که ضخامت بسیار کمی دارد استفاده می‌شود.
در جراحی با استفاده از این تکنیک برشی ۳ میلی‌متری روی چشم‌زده می‌شود و عدسی کدر شده خارج و عدسی مصنوعی شفاف از همان برش وارد چشم می‌شود. این جراحی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زمان می‌برد و نیازی به بخیه ندارد.
گا‌هاً جراح تکنیک جراحی خارج کپسولی را انتخاب می‌کند. زمانی که کاتاراکت بسیار رسیده باشد و امواج اولتراسوند قادر به شکستن عدسی سفت شده نباشد. باید عدسی به صورت درسته خارج شود. در این جراحی برشی ۶ تا ۱۰ میلی‌متری‌زده شده و عدسی خارج می‌شود. در نهایت عدسی شفاف مصنوعی جایگزین می‌گردد. از آنجایی که برش در این تکنیک زیاد است جراح محل برش را چند بخیه ظریف می‌زند.
مراقبتهای بعد از عمل آب مروارید
بعد از جراحی آب مروارید باید یک سری نکات مهم را تا بهبودی کامل رعایت کنید. این دستورالعمل‌ها عبارتند از:
- تا زمان بهبودی کامل از انجام کار‌های سنگین خودداری کنید
- روز اول رانندگی نکنید.
- بعد از جراحی از خم شدن زیاد بپرهیزید چون باعث فشار بیش از حد روی چشم‌ها می‌شود.
- در هفته اول جراحی از حمام کردن و شنا کردن بپرهیزید چون احتمال عفونت وجود ندارد.
- پس از جراحی از پیاده روی طولانی بپرهیزید.
- در هفته‌های اول از قرار گرفتن در مقابل گرما و حرارت، گرد و غبار و باد خودداری کنید.
- قبل و بعد از جراحی از مالش دادن چشم‌ها خودداری کنید.
- تا زمانی که چشم‌ها پانسمان هستند نیازی به استفاده از قطره نیست. در این زمان از دارو‌های تجویز شده استفاده کنید.
- پانسمان باید توسط پزشک برداشته شود. بعد از برداشتن پانسمان احتمالاً دید فرد تار باشد اما موقتی است و بعد از آن دید شفاف و خوبی خواهد داشت.
- اگر بیماری پیش زمینه‌ای داشته‌اید که در طول جراحی مصرف دارو را قطع کرده‌اید حتماً بعد از جراحی مصرف را مجدداً از سر بگیرید.
- از آنجا که این جراحی بدون بخیه است در نتیجه چشم بیشتر در معرض آسیب و ضربه است در نتیجه از دستکاری چشم خودداری کنید.استفاده از لوازم آرایشی بعد از جراحی ممنوع است و ممکن است زمینه ساز ایجاد عفونت باشد.
- داشتن علائمی از قبیل احساس خشکی چشم، دیدن تصویر موج دار، سایه دار دیدن امواج، احساس خارش یا احساس فرو رفتن سوزن در چشم و… طبیعی هستند و بعد از یک مدت رفع می‌شوند.
- داشتن علائمی از قبیل درد شدید که با مسکن رفع نشود، قرمزی شدید چشم و داشتن ترشح زیاد، ایجاد مگس پران و جرقه و… جدی و نگران‌کننده هستند و حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه شود.
بهترین دکتر جراح آب مروارید
برای جراحی آب مروارید، عیوب انکساری چشم، جراحی‌های قرنیه و جراحی‌های لیزری و… باید به بهترین دکتر متخصص چشم مراجعه شود. جراحی‌های چشمی جزء حساس‌ترین و مهم‌ترین جراحی‌ها هستند که باید حتماً توسط متخصص و با استفاده از تجهیزات پیشرفته انجام شود. دقت و ظرأفت در جراحی میتواند به بهترین نتیجه ممکن منجر گردد.
عوارض عمل آب مروارید
جراحی آب مروارید از دید پزشک یک جراحی ضروری است و باید حتماً انجام شود. افرادی که تحت عمل آب مروارید قرار گرفته‌اند عوارض بسیار نادری را تجربه کرده‌اند که برخی از این عوارض عبارتند از:
- خونریزی
- عفونت یا تورم چشم
- جدا شدگی شبکیه
- افتادگی پلک
- افزایش موقتی فشار چشم تا ۲۴ ساعت بعد از جراحی
- افزایش حساسیت به نور
- ورم قرنیه و شبکیه
- افتادگی پلک
- درد، خارش و سوزش چشم
مزایای عمل آب مروارید
عمل آب مروارید یا کاتاراکت یک جراحی سرپایی است که با مزایای زیر همراه است:
- در این جراحی عدسی کدر شده برداشته می‌شود و یک لنز شفاف جای آن گذاشته می‌شود.
- با این جراحی وضعیت بینایی فرد بهبود پیدا می‌کند.
- این عمل به درمان آستیگماتیسم، دوربینی و نزدیک بینی چشم کمک می‌کند.
- از آنجایی که این مشکل بیشتر در سنین پیری روی می‌دهد در نتیجه جراحی آن باعث می‌شود تا افراد سالخورده کمتر دچار افتادگی و شکستگی اندام‌های مختلف بدن شوند.
- این جراحی به بیهوشی عمومی نیاز ندارد و با بی‌حسی موضعی رفع می‌شود.
- عدم استفاده از تیغ و بستری از دیگر مزایای این جراحی است.
- زمان جراحی کوتاه است.
- فرد پس از جراحی کاتاراکت نیازی به استفاده از عینک و لنز ندارد.
هزینه عمل آب مروارید
عوامل مختلفی در تعیین هزینه جراحی آب مروارید دخیل هستند که برخی از آن‌ها شامل میزان مهارت پزشک متخصص، نوع تجهیزات استفاده شده، فناوری‌های مورد استفاده در جراحی، نوع دارو‌ها، نوع لنز استفاده شده در چشم، موقعیت مکانی کلینیک و… هستند.
از آنجایی که عمل کاتاراکت یک عمل ضروری است در نتیجه بیشتر بیمه‌ها آن را پوشش می‌دهند. در نتیجه افرادی که تحت پوشش بیمه باشند می‌توانند این جراحی را در بیمارستان و با هزینه پایین‌تری انجام دهند.
جمع‌بندی
افزایش سن، دیابت، ضربه، عوامل ژنتیکی و… باعث ایجاد کدری عدسی چشم می‌شوند که در پزشکی آن را با آب مروارید یا کاتاراکت می‌شناسند. این عارضه در انواع مختلفی وجود دارد و مهم‌ترین نشانه آن کدر شدن عدسی چشم و تاری دید است.
جراحی یکی از بهترین و ایمن‌ترین روش‌های درمان این عارضه است که توسط جراح متخصص چشم و به صورت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. این جراحی دوران نقاهت کوتاهی دارد و فرد بعد از چند روز میتواند بینایی طبیعی خود را به دست بیاورد.