بیماری های چشم

بیماری های مهم چشم

بینایی مهمترین حس آدمی است زیرا بیش از ۸۰ درصد اطلاعاتی که از محیط اطراف حاصل می‌آوریم از راه چشمها  است. چشم انسان اندامی کروی به قطر ۵/۲ سانتیمتر است که بوسیله تعدادی رباط در حدقه استخوانی آویزان است. شش ماهیچه بیرونی حرکت کرده چشم را به عهده دارند غده اشکی بطور مرتب سطح جلویی چشم را مرطوب نگه می‌دارد اعصاب و رگهای خونی چشم وبافت چربی و بافت پیوندی قسمتهای دیگر حدقه چشم است پلکها روی چشم را می‌پوشانند و یک سیستم مجرایی بطور مداوم ترشحات غدد اشکی را به درون حفره بینی می‌ریزد. برخی بیماری های مهم چشم عبارتند از:

• شب کوری . وقتی مقدارویتامین A در شدت در بدن کم می‌شود عارضه‌ای به نام شب کوری پدید می‌آید در این حال شخص در نور کم قادر به دیدن نیست زیرا ماده ریتینال کافی در سلولهای استوانه‌ای وجود ندارد.
• کوررنگی .کورنگی عارضه‌ای است که جنبه ارثی دارد و در آن شخص یک یا چند رنگ ویژه را نمی‌بیند علت این است که پروتئین موجود در یک یا هر سه نوع مخروطی به درستی عمل نمی‌کند.
• ورم ملتحمه. پرده پیوندی که سطح داخلی پلکها را فرا گرفته است ملتحمه نام دارد این پرده به علت عفونت یا در نتیجه حساسیت قرمز و متورم شده با خارش همراه می‌شود گاهی ورم ملتحمه در فصل معینی مثلا بهار عود می‌کند دلیلش آن است که چشم شخص نسبت به بعضی بوها یا دانه گرده گلها حساس است این بیماری که ملتحمه بهاره نام دارد ممکن است سالها ادامه یابد اما بالاخره پس از طی دوره خود بهبود می‌یابد. ملتحمه عفونی در نتیجه ورود میکروب به پرده ملتحمه پدید می‌آید. در این صورت دستهای آلوده ، استفاده از حوله افراد دیگر و انتشار ترشحات اشک افراد مبتلا می‌توانند میکروب را به چشم انتقال دهند.
• گل مژه.  التهاب غده چربی کنار مژه‌های چشم است. برآمدگی قرمز دردناکی در کنار پلک ظاهر و به زودی به جوش چرکین تبدیل می شود. بسیاری از طریق تماس دست یا حوله آلوده با چشم حاصل می آید.

 

 

• دوبینی. معمولا در اثر کاهش تحدب عدسی پدید می‌آید در چشم دوربین اشیای دور را به خوبی دیده می‌شوند ولی اشیای نزدیک به علت اینکه تصویر آنها در پشت شبکیه تشکیل می‌شود به روشنی دیده نمی‌شوند دوربینی  را با استفاده از عینکهایی با عدسی محدب اصلاح می‌کنند. در این بیماری کره چشم بیش از حد کوتاه است.
• نزدیک بینی . معمولا در اثر زیادی تحدب عدسی ایجاد می‌شود در این حالت تصویر در جلو شبکیه تشکیل می‌شود شخص نزدیک بین ، بین اشیای نزدیک را به خوبی می‌بیند ولی اشیای دور را به وضوح نمی‌بیند نزدیک بینی را با استفاده از عینکهایی با عدسی مقعراصلاح می‌کنند و در این بیماری کره چشم بیش از حد بلند است.

علائم بیماری چشم

زردی چشم: زرد شدن سفیدی چشم‌ها نشانه‌ی آن است که فرد صفرای اضافی دارد. این عموما علامت یرقان است، و به این معنی است که فرد دچار نارسایی کبد است.

• تاری دید با دیابت: اگر دیابت دارید باید به‌طور ویژه مراقب بینایی چشم‌تان باشید. تاری دید می‌تواند ناشی از قند خون اضافی باشد که به عصب بینایی آسیب می‌زند. این با درمان قابل برگشت است، اما اگر از آن غفلت کنید، ممکن است نهایتا نابینا شوید.
• پریدن پلک ها: پرش پلک زمانی رخ می‌دهد که پلک بدون دلیل به سرعت حرکت می‌کند. اگر این اتفاق مرتبا می‌افتد، می‌تواند علامت استرس، اضطراب، یا خواب خیلی کم باشد. مصرف بیش از حد کافئین یا شیرین‌کننده‌های مصنوعی نیز واکنش عصبی را تحریک می‌کند.
• تغییر رنگ چشم: تغییر رنگ عنبیه‌ی چشم می‌تواند نشانه‌ی آن باشد که سلول‌های درون چشم در حال آسیب دیدن هستند. ممکن است این ناشی از تومورهای بافت عصبی، نوروفیبروماتوز، ملانومای عنبیه، یا سندروم واردنبرگ باشد.مشاهده‌ی هر یک از این اختلالات می‌تواند نشانه‌ی هشدار دهنده‌ی یک مشکل حاد باشد. در نخستین فرصت با پزشک‌تان مشورت کنید تا فورا درمان شوید.
• ورم پلک پائین: اکثر آدم‌ها دچار این اشتباه می‌شوند که فکر می‌کنند یک دانه یا توده در پلک پایین فقط گل‌مژه است. با این حال اگر ورم برطرف نشد، می‌تواند واقعا یک سرطان نادر باشد. سرطان غده سباسه مانند گل مژه به نظر می‌رسد، اما ماه‌ها باقی می‌ماند و هم‌چنان در همان نقطه ظاهر می‌شود.
• برون چشمی: بعضی آدم‌ها به‌طور طبیعی چشم‌هایی برجسته دارند، اما اگر این یک تغییر فیزیکی جدید است باید نگران باشید. آدم‌هایی که با پرکاری تیروئید دست به گریبان هستند اغلب چشم‌هایی دارند که به نظر می‌رسد بیرون از حفره‌ی چشم است.
• ریزش ابرو: وقتی قسمت بیرونی ابروی یک فرد شروع به ریزش یا کم‌پشت شدن می‌کند، اصلا آن را نادیده نگیرید. از دست دادن بخش بیرونی ابرو واقعا یک علامت شایع بیماری تیروئید است.
• مردمک بزرگ: وقتی مردمک‌ها گشاد می‌شود، ممکن است تمام چشم سیاه دیده شود. این در محیط‌های تاریک باید به‌طور طبیعی اتفاق بیفتد. اگر در محیط روشن این اتفاق بیفتد، ممکن است نشانه‌ی آن باشد که یک حمله‌ی قلبی در آستانه‌ی وقوع است.
• دید موج دار (سوسو زننده ): این عموما نشانه‌ی آن است که میگرن شدید در حال آغاز است. طوری به نظر می‌رسد که انگار لبه‌های دید شما تکان می‌خورد، انحنا دارد، ‌یا سوسو می‌زند. اگر این برای شما اتفاق می‌افتد، سعی کنید استراحت کنید و مسکن مصرف کنید.

خشکی چشم

• خشکی چشم: اگر همیشه در چشم‌هایتان احساس ناراحتی و خارش می‌کنید، شاید مشکلی وجود دارد. ممکن است فقط ناشی از بد کار کردن مجراهای اشک باشد. با این حال، خشکی چشم گاهی می‌تواند نشانه‌ی آرتروز باشد.
• سرخی چشم: اگر سفیدی چشم‌هایتان دائم صورتی یا قرمز به نظر برسد نشانه‌ی آن است که چیزی آنها را اذیت می‌کند. این معمولا علامت اولیه‌ی آلرژی است. ممکن است به خوراکی، گرده، گیاه، قارچ، یا مواد شیمیایی دیگر آلرژی داشته‌باشید. مهم است که قبل از این‌که منشأ آلرژی سبب واکنش‌های شدیدتر شود، ‌آن را پیدا کنید.
• تاری دبد هنگام نگاه کردن به صفحه نمایش : این نشانه را به سادگی به حساب خستگی نگذارید. ممکن است شما سندروم بینایی کامپیوتر داشته‌باشید، که ناشی از دشواری تمرکز روی صفحه‌نمایش‌هایی با کنتراست پایین است. این خستگی چشم می‌تواند به ماهیچه‌های چشم آسیب بزند.
•  مشکلات بینایی ناگهانی : اگر چشم‌هایتان ناگهان از کار بیفتد، ممکن است دچار سکته شده‌باشید. سکته زمانی رخ می‌دهد که جریان خون در مغز دچار اختلال شود. ممکن است این به دوبینی، دید تاریک، یا از دست دادن کامل بینایی در یک یا هر دو چشم منجر شود.
• ابری شدن چشم: آدم‌ها وقتی پیر می‌شوند اغلب مبتلا به آب مروارید می‌شوند. ممکن است شما در ابتدا متوجه هیچ تغییری در بینایی‌تان نشوید، اما چشم ظاهری متفاوت پیدا می‌کند. سطح چشم خاکستری، گرفته، یا تیره و تار به نظر می‌رسد. ابری شدن چشم یکی از شایع‌ترین انواع اختلالات چشم است.

اکثر مردم در برحه ای از زندگی خود، مشکلات چشمی را تجربه کرده اند. برخی از این بیماری های چشم جزئی هستند و خود به خود از بین می روند یا به راحتی در خانه درمان می شوند. اما برخی دیگر نیاز به مراجعه به یک متخصص چشم و استفاده از دارو یا حتی جراحی دارند.

هر زمان که علائمی غیرعادی در چشمانتان مشاهده کردید، باید هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. چون پشت گوش انداختن و توجه نکردن به بیماری های این عضو حساس، ممکن است باعث بروز مشکلات بیشتری شود.

در این مقاله قصد داریم شایع ترین مشکلات و بیماری های چشم را بررسی کنیم.

آناتومی چشم

آناتومی چشم بسیار پیچیده است. اما ساختارهای اصلی چشم شامل موارد زیر است:

قرنیه: بافت شفاف جلوی چشم

عنبیه: قسمت رنگی چشم که مردمک را احاطه کرده است

مردمک: سوراخ تیره ای در عنبیه که میزان نور ورودی به چشم را تنظیم می کند

عدسی: صفحه ای شفاف کوچک داخل چشم که پرتوهای نور را روی شبکیه متمرکز می کند

شبکیه: لایه ای که پشت چشم را می پوشاند، نور را حس می کند و تکانه های الکتریکی ایجاد می کند. این تکانه ها از طریق عصب بینایی به مغز می رسد.

ماکولا: ناحیه مرکزی کوچکی در شبکیه چشم که به ما امکان می دهد جزئیات دقیق را به وضوح ببینیم

عصب بینایی: چشم را به مغز متصل می کند و تکانه های الکتریکی تشکیل شده توسط شبکیه را به قشر بینایی مغز حمل می کند.

زجاجیه: ماده شفاف و ژله مانند که وسط چشم را پر می کند

بیماری های چشم می تواند در همه این قسمت ها اتفاق بیفتد.

 

گلوکوم یا آب سیاه

گلوکوم به گروهی از بیماری های چشمی گفته می شود که باعث افزایش فشار داخلی چشم می شود. این افزایش فشار بر عصب بینایی تأثیر می گذارد و ممکن است باعث از دست دادن بینایی شود. گلوکوم را می توان به دو نوع اصلی طبقه بندی کرد.

نوع اول زاویه باز است که بیشتر دیده می شود و کندتر رشد می کند.

نوع دوم زاویه بسته است که به طور ناگهانی ایجاد می شود و دردناک است. بدون درمان، هر دو نوع می توانند باعث مشکلات بینایی و نابینایی شوند.

در مراحل اولیه گلوکوم اغلب هیچ علامتی وجود ندارد. زمانی که بینایی تحت تاثیر قرار می گیرد، آسیب وارد شده دائمی است. پیشرفت گلوکوم را می توان با قطره های چشمی، لیزر درمانی یا جراحی کاهش داد یا متوقف کرد. بنابراین، تشخیص زودهنگام بسیار مهم است.

افراد با سابقه خانوادگی گلوکوم و افراد مسن در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.

برای مشاهده لیست بهترین فوق تخصص گلوکوم در ایران و تهران بر رویمتن لینک داده شده کلیک کنید.

یووئیت

یووئیت نام گروهی از بیماری ها است که باعث التهاب یووه آ می شود. یووه آ لایه میانی چشم است که حاوی تعداد زیادی رگ های خونی است.

یووئیت می تواند بافت چشم را از بین ببرد و حتی باعث از دست دادن چشم شود. افراد در هر سنی می توانند دچار یووئیت شوند. علائم آن ممکن است به سرعت از بین بروند یا برای مدت طولانی ادامه داشته باشند.

افراد مبتلا به بیماری های سیستم ایمنی مانند ایدز، آرتریت روماتوئید یا کولیت اولسراتیو ممکن است بیشتر به یووئیت مبتلا شوند. علائم یووئیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تاری دید
• چشم درد
• قرمزی چشم
• حساسیت به نور

اگر این علائم را دارید و ظرف چند روز از بین نرفتند، حتما به پزشک مراجعه کنید. بسته به نوع بیماری، درمان های مختلفی برای یووئیت وجود دارد.

 

آب مروارید

یکی از شایع ترین مشکلات چشمی در میان سالمندان، آب مروارید است که می تواند باعث مشکلات بینایی و از دست دادن بینایی شود. در بیماری آب مروارید عدسی چشم کدر می شوند که در نتیجه آن، تاری دید اتفاق می افتد. اب مروارید معمولا درد ندارد.

این بیماری شایع چشم، با افزایش سن به کندی پیشرفت می کند. اکثر افرادی که به اواسط 70 سالگی خود می رسند، تغییراتی شبیه آب مروارید در قرنیه خود خواهند داشت. به غیر از افزایش سن، علل آب مروارید عبارتند از:

• دیابت
• ضربه
• برخی داروها
• قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش.

چشم پزشک می تواند در حین انجام یک معاینه معمول چشم، آب مروارید را تشخیص دهد. درمان آب مروارید شامل استفاده از عینک، ذره بین و جراحی است. در جراحی آب مروارید، لنز کدر برداشته شده و با یک عدسی مصنوعی جایگزین می شود. برای مشاهده لیست بهترین دکتر جراح آب مروارید در تهران بر روی متن لینک داده شده کلیک کنید.

 

پیرچشمی

پیرچشمی معمولا با افزایش سن به وجود می آید و افرادی که دچار پیرچشمی هستند، با اینکه اشیای دور را به خوبی می بینند، اما توانایی دیدن واضح اجسام نزدیک و متون را از دست می دهید.

بعد از 40 سالگی ممکن است مجبور شوید کتاب یا سایر مطالب خواندنی را دورتر از چشمان خود نگه دارید تا خواندن آنها برایتان آسان تر شود.

عینک، لنزهای طبی، لیزیک که نوعی جراحی لیزری چشم است و سایر روش ها می توانند برای بهبود پرچشمی استفاده شوند.

دژنراسیون ماکولا وابسته به سن(AMD)

دژنراسیون ماکولا وابسته به سن یک بیماری چشمی است که می‌تواند در هر سنی شروع شود، اما معمولاً بعد از 60 سالگی ایجاد می‌شود. این بیماری چشمی به تدریج ماکولا را که بخش مرکزی شبکیه است و به تمرکز کمک می‌کند، از بین می‌برد. به ندرت باعث نابینایی کامل می شود چون فقط مرکز بینایی تحت تأثیر قرار می گیرد.

دژنراسیون ماکولا دو نوع است: مرطوب و خشک.

در دژنراسیون ماکولای مرطوب، رگ‌های خونی غیرطبیعی پشت شبکیه شروع به رشد می‌کنند، خون و مایع نشت می‌کند و بینایی مرکزی از بین می رود. این اتفاق ممکن است به سرعت رخ دهد.

در دژنراسیون ماکولای خشک، سلول‌های حساس به نور در ماکولا به آرامی تجزیه می‌شوند و باعث می‌شوند بینایی مرکزی به مرور زمان کاهش یابد.

 

 

بیماری های قرنیه

قرنیه لایه شفاف و گنبدی شکل جلوی چشم شما است که به تمرکز نوری که وارد می شود کمک می کند. بیماری، عفونت، آسیب و قرار گرفتن در معرض سموم می تواند به آن آسیب برساند. علائم بیماری های قرنیه عبارتند از:

• قرمزی چشم
• ترشح میزان بالای اشک
• درد
• کاهش بینایی یا اثر هاله ای

روش های اصلی درمان بیماری های قرنیه عبارتند از:

• عینک لنز طبی
• قطره چشم دارویی
• عمل جراحي

مشکلات پلک

پلک ها کارهای زیادی برای شما انجام می دهند. آنها از چشم شما محافظت می کنند، اشک را روی سطح آن پخش می کنند و میزان نوری را که می تواند وارد شود محدود می کند.

درد، خارش، اشک و حساسیت به نور از علائم شایع مشکلات پلک هستند.

از سایر مشکلات شایع پلک می توان به اسپاسم پلک یا التهاب لبه خارجی پلک اشاره کرد.

درمان بیماری های پلک شامل تمیز کردن پلک توسط پزشک، دارو یا جراحی است.

التهاب ملتحمه(چشم صورتی)

ورم ملتحمه یا چشم صورتی، یک بیماری چشمی است که باعث قرمزی و التهاب بافت شفاف پوشاننده چشم و داخل پلک ها می شود. این بیماری معمولاً در اثر عفونت های باکتریایی یا ویروسی ایجاد می شود، اما ممکن است به دلیل محرک ها(مواد شیمیایی، آلاینده ها یا آلرژن ها) نیز رخ دهد.

اکثر ورم های ملتحمه ویروسی هستند و نیازی به درمان با آنتی بیوتیک ندارند. التهاب ملتحمه باکتریایی را می توان با قطره ها یا پمادهای آنتی بیوتیکی درمان کرد.

ترشحات پوسته ای ناشی از این بیماری ممکن است باز کردن پلک ها را دشوار کند. اگر این ترشحات آزاردهنده شد، می توانید یک کمپرس گرم و مرطوب روی چشم ها بگذارید تا پوسته پوسته ها به آرامی از بین بروند.

برای کاهش احتمال ابتلا به ورم ملتحمه عفونی، دست ها را به طور مکرر بشویید و قطره های چشمی، لوازم آرایشی، حوله یا پارچه های شستشو خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.

آلرژی چشم

آلرژی شدید چشمی ممکن است باعث آسیب به چشم شود و بینایی را تهدید کند. همچنین آلرژی می تواند باعث التهاب مزمن شود و برای همیشه به قرنیه آسیب برساند. علل آلرژی چشم معمولاً به دلیل حساسیت های فصلی، حساسیت به مواد آرایشی یا داروها یا گرد و غبار است. برای درمان این شرایط می توان از قطره های چشمی بدون نسخه که حاوی آنتی هیستامین هستند استفاده کرد. اگر این داروها جواب نداد یا اگر درد، ترشح یا قرمزی شدید چشم را تجربه کردید، حتما با پزشک مشورت کنید.

 

گل مژه

گل مژه عفونت غده چربی در پایه مژه است که به صورت یک جوش قرمز و برجسته در لبه پلک ظاهر می شود. علائم گل مژه شامل درد، حساسیت، قرمزی و تورم است. ممکن است به دلیل تورم پلک، خود کره چشم تحریک شود یا انگار چیزی آن را خراش می دهد. اگر گل مژه چرک ترشح کرد، باید به آرامی با آب و صابون تمیز شود. این ترشح چرک معمولاً منجر به از بین رفتن گل مژه می‌شود. اگر گل مژه بسیار بزرگ و دردناک بود یا بینایی شما را تحت تاثیر قرار می داد، به پزشک مراجعه کنید.

 

قوز قرنیه

قرنیه سطح شفافی است که جلوی چشم را می پوشاند. به طور معمول صاف و گرد است. ضعف در ساختار قرنیه می تواند منجر به فشار در کره چشم شود و باعث ایجاد یک برآمدگی مخروطی شکل غیرطبیعی در جلوی چشم در وضعیتی به نام قوز قرنیه شود. تغییر شکل قرنیه، متمرکز شدن چشم را حتی با کمک عینک یا لنز مشکل می کند. قوز قرنیه همچنین می تواند در طی برخی جراحی های چشم عوارضی ایجاد کند. درمان این شرایط شامل لنزهای سفت یا پیوند قرنیه است.

شالازیون(کیست پلک)

شالازیون(که به آن کیست میبومین، کیست تارسال یا گرانولوم ملتحمه نیز می‌گویند) ایجاد یک غده کیستیک کوچک در پلک است. دهانه غده مسدود می شود و غده متورم می شود. شالازیون ها با کمپرس گرم درمان می شوند، اگرچه در موارد نادر ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک داشته باشند. اگر شالازیون شدید شود، می تواند باعث تغییر در بینایی شود و نیاز به جراحی داشته باشد.

جمع بندی

همیشه سعی کنید به خوبی از چشمان خود مراقبت کنید. ساده ترین کاری که برای مراقبت از چشمان خود می توانید انجام دهید، این است که در برابر اشعه ماوراء بنفش از عینک آفتابی استفاده کنید. افراد بالای 40 سال باید هر دو سال یکبار و افراد بالای 60 سال باید هر سال چشم خود را به پزشک متخصص نشان دهند تا در صورت وجود هرگونه مشکل، به سرعت روند درمان آغاز شود.

منابع:

https://www.onhealth.com/content/1/cataracts_vision_surgery

https://www.webmd.com/eye-health/common-eye-problems

 

*دکتر پیج، همراه همیشگی شما در لحظه های سخت انتخاب*